آریا جوان - ایسنا / دو ماهواره ایرانی «کوثر» و «هدهد» به همراه 51 ماهواره دیگر بامداد امروز از پایگاه فضایی روسیه با موفقیت در مدار 500 کیلومتری تزریق شدند.
محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان فضایی با طراحی و ساخت دو ماهواره «هدهد» و «کوثر» توانستند در ساعت 2 و 48 دقیقه بامداد امروز سه‌شنبه، 15 آبان این دو ماهواره را با موفقیت از پایگاه روسیه به مدار 500 کیلومتری تزریق کنند.
در این پرتاب 53 ماهواره همراه فضاپیمای سایوز است که دو مورد از این ماهواره مربوط به ماهواره های ایرانی هدهد و کوثر است.
این ماهواره ها با نسخه 2.1B سایوز همراه هستند که تاکنون 1900 پرتاب را داشته است.
کاربرد این منظومه ماهواره‌ای که با عنوان دو نما از آنها یاد می‌شود ، در جنگلداری و حفاظت و پایش محیط زیست با تصاویر ماهواره‌ای است. منظومه ماهواره ای دونما با ارائه داده‌های دقیق ماهواره‌ای به حفاظت پایش محیط زیست با تصاویر ماهواره ای و زیست‌بوم‌های طبیعی کمک می‌کند. به این ترتیب که این ابزار با شناسایی تغییرات در پوشش گیاهی، پایش منابع آب، جلوگیری از جنگل‌زدایی و ارزیابی آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی، مدیران و کارشناسان را در حفظ زیست بوم یاری می‌دهد.

علاوه بر این، داده‌های منظومه دو نما می‌تواند برای مدیریت منابع حیات وحش، بهبود برنامه‌های احیای جنگل‌ها و پیش‌بینی تغییرات زیست‌بومی مورد استفاده قرار گیرد.
حفاظت از جنگل‌ها و زیست‌بوم‌های طبیعی و حفظ این نعمات برای نسل های آینده وظیفه ملی ما است. برای عمل به این وظیفه، ما نیازمند داده‌های دقیق و مداوم برای نظارت بر تغییرات محیط زیستی هستیم. منظومه دو نما، با قابلیت جمع‌آوری داده‌های ماهواره‌ای با وضوح بالا، نقش مهمی در جنگلداری هوشمند و پایش محیط زیست‌ با تصاویر ماهواره‌ای ایفا می‌کند. این منظومه به مدیران حفاظت از محیط زیست و فعالان حوزه جنگل‌داری کمک می‌کند تا از داده‌های ماهواره‌ای برای جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و پیشگیری از مخاطرات زیست‌محیطی بهره‌برداری کنند.
شناسایی تغییرات در پوشش گیاهی
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای پایش محیط زیست با تصاویر ماهواره‌ای، شناسایی تغییرات در پوشش گیاهی است. با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا، داده‌های زمان‌بندی شده‌ مربوط به شاخص‌های گیاهی مانند شاخص نرمال‌شده تفاوت پوشش گیاهی (NDVI) می‌توانند تغییرات جزئی در تراکم و سلامت پوشش گیاهی را در بازه‌های زمانی کوتاه شناسایی کنند؛ درست مانند سامانه فضایش. فضایش این امکان را به نهادهای نظارتی می‌دهد تا به‌ سرعت نسبت به کاهش تراکم جنگل‌ها و یا تخریب پوشش گیاهی واقف شوند و اقدامات لازم را در مراحل اولیه انجام دهند.
مدیریت منابع آب در جنگل‌ها و پایش محیط زیست با تصاویرماهواره‌ای
در مدیریت جنگل‌ها، کنترل منابع آب اهمیت حیاتی دارد. داده‌های ماهواره‌ای ضبط شده توسط منظومه دونما می‌توانند برای تحلیل تغییرات منابع آب در زیست‌بوم‌های جنگلی مورد استفاده قرار گیرند. این داده‌ها می‌توانند به پیش‌بینی خشکسالی‌ها و ارزیابی تأثیرات تغییرات آب و هوایی بر منابع آبی کمک کنند.
مدیران محیط زیست می‌توانند از این داده‌ها برای بهبود استراتژی‌های مدیریت منابع آبی در مناطق جنگلی بهره‌برداری کرده و از تخریب زیست‌بوم‌های حساس جلوگیری کنند. برای مثال تصاویر ماهواره‌ای از دریاچه ارومیه در سال‌های متمادی می‌تواند کارشناسان را از وضعیت این دریاچه، آگاه و کمک کند تا اقداماتی در جهت بهبود وضعیت پیش‌آمده صورت گیرد.
پایش ماهواره‌ای و جلوگیری از جنگل‌زدایی
جنگل‌زدایی یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای زیست‌بوم‌های طبیعی است. داده‌های به‌دست‌آمده از تصاویر ماهواره‌ای منظومه دونما می‌توانند به ‌طور مداوم تغییرات در سطح جنگل‌ها را پایش کنند. با استفاده از الگوریتم‌های تحلیل تصاویر می‌توان به‌سرعت مناطقی را که در حال تخریب هستند، شناسایی کرد و با اتخاذ تصمیمات پیشگیرانه، جلوی ادامه روند تخریب را گرفت. این فرآیند با سنجش‌ خودکار و پردازش سریع داده‌ها، امکان واکنش به موقع و مؤثرتر را فراهم می‌کند. فرض کنید ورود سموم کارخانجات در آب مورد نیاز گیاهان باعث تخریب پوشش گیاهی در ناحیه‌ای به‌خصوص شود؛ در این شرایط پوشش گیاهی در آن ناحیه دچار تغییرات می‌شود و این تغییرات در تصاویر ماهواره‌ای از طریق مقایسه بازه‌های زمانی مختلف قابل تشخیص و مشاهده هستند.
قرارگیری «هدهد» و «کوثر» در مدار 500 کیلومتری تا 4 ساعت آینده
ماهواره‌های «هدهد» و «کوثر» بخش خصوصی در ساعت 2و 48 دقیقه بامداد امروز سه‌شنبه 15 آبان به مدار خورشید آهنگ 500 کیلومتری تزریق شدند.
این ماهواره‌ها تا 4 ساعت آینده در مدار 500 کیلومتری قرار می‌گیرند.
همچنین 6 ساعت دیگر اولین سیگنال‌های آنها دریافت خواهد شد.
طراحی و ساخت این ماهواره ها از سال 97 شروع شد و امروز دستاورد این مشارکت دو ماهواره است که در مدار تزریق شدند.
7 پرتاب ماهواره تا پایان سال در دستور کار سازمان فضایی/ساخت کپسول اعزام انسان به فضا از سوی بخش خصوصی

دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران بعد از پرتاب ماهواره‌های کوثر و هدهد در جلسه پرسش و پاسخ با خبرنگاران با بیان اینکه آرزوی همه ما و محققان و صنعتگران، داشتن کشوری پیشرفته در همه عرصه‌ها، از جمله صنعت فضایی است، گفت: صنعت فضایی ایران بدون حضور و اثرگذاری بخش خصوصی اساساً امکان دستیابی به اهداف خود را ندارد.
سالاریه با بیان اینکه سازمان فضایی ایران همواره آرزوی واگذاری سکان این صنعت به بخش خصوصی را داشته است، گفت: بخش خصوصی با ورود به این عرصه در یک فضای رقابتی و با در نظر گرفتن بازار می‌تواند پیشرفت‌های چشمگیری را رقم بزند. بسیاری از محققان ما در شرکت‌های دانش‌بنیان از دل دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بیرون آمده‌اند، اما نگاه دولتی نمی‌تواند سرعت، بازدهی و اقتصادی بودن را به طور کامل در نظر بگیرد.
وی ادامه داد: ما از سمت دولت وظیفه داریم از بخش خصوصی حمایت کنیم و این انگیزه را به سرمایه‌گذارها و جامعه نخبگان تزریق کنیم تا در این عرصه ریسک‌پذیر باشند. اگر صنعت فضایی نگاه اقتصادی نداشته باشد، موفق نخواهد شد و این واقعیت در تمامی صنایع صادق است. دولت باید به کاهش ریسک برای بخش خصوصی کمک کند و این بخش نیز با رقابت در صنعت، خود را به بازارهای جهانی نزدیک خواهد کرد.
سالاریه ضمن اشاره به گام‌های برداشته شده از سال 1398 تاکنون، از پرتاب ماهواره‌های "کوثر" و "هدهد" خبر داد و افزود: امروز به جایی رسیده‌ایم که این تلاش‌ها به ثمر نشسته و ما خریدار خدمات و گیرنده محصولات از بخش خصوصی هستیم. پروژه‌های پرریسک به بخش خصوصی واگذار خواهند شد، زیرا رشد صنعت فضایی بدون حضور این بخش ممکن نیست.
به گفته رئیس سازمان فضایی، در سال 1403، تعداد 7 پرتاب داخلی و بین‌المللی داریم که تعدادی از آنها با استفاده از پرتابگرهای "سیمرغ" و "قائم" انجام خواهند شد.
وی همچنین یادآور شد: پرتاب نخست سال 1403 در شهریورماه با پرتاب ماهواره "چمران" صورت گرفته که گزارش موفقیت آن روی سایت سازمان فضایی ایران منتشر شده است.
سالاریه از پایگاه فضایی چابهار به عنوان مرکز اصلی پرتاب‌های ایران در آینده نام برد و خاطرنشان کرد: مدار خورشیدآهنگ برای ماهواره‌های سنجشی از جمله ماهواره‌های «کوثر» و «پارس 1»، اهمیت ویژه‌ای دارد و این مأموریت‌ها از طریق این پایگاه قابل اجرا هستند.
وی در ادامه به مناقصه‌ها و پروژه‌های جدید سازمان فضایی اشاره کرد و گفت: پروژه ماهواره «پژوهش 1»، «پژوهش 2» و «پژوهش 4» تا ماه‌های آینده تکمیل و پرتاب خواهند شد و مناقصه‌های آنها انجام شده و یا در حال انجام است.
سالاریه در پایان یادآور شد: اعزام انسان به فضا و مطالعات فضایی بخشی از سند راهبردی فضایی ایران است که با حمایت بخش خصوصی و توان داخلی به تحقق این اهداف نزدیک‌تر خواهیم شد. قراردادهای متعددی برای طراحی و ساخت کپسول‌های 500 و 1500 کیلوگرمی برای اعزام انسان به فضا منعقد شده است که قرارداد 1500 کیلوگرم آن بسته شده و قرارداد کپسول 500 کیلوگرم در حال بسته شدن است.