بزرگنمايي:

آریا جوان - ایسنا / جامعه‌شناس و استادیار سابق دانشگاه شهید بهشتی گفت: بهترین کارکرد وفاق در شرایط کنونی حل مسائل و ابرچالش‌هاست و مهمترین مشکل هم مسئله رشد است که در سایه تحقق آن باید مسائل دیگر حل شود.
محمد فاضلی جامعه‌شناس در نشست «توسعه و نسبت آن با وفاق ملی» که از سوی معاونت راهبردی رئیس‌جمهوری برگزار شد، با بیان این‌که «هر مسئله‌ای که حل نشده باقی بماند در درازمدت شما را حل خواهد کرد» با اشاره به جایگاه حاکمیت در حل مسائل و این‌که «اکنون بسیاری از مسائل از تورم گرفته تا مهاجرت و تحریم حل‌نشده باقی‌مانده است» افزود: حل مسائل یک ضرورت است و مبنای وفاق هم همین است. شأن وجودی حاکمیت‌ها در حل مسائل است که شامل سه دسته تولید امنیت، خلق تفاهم و خلق رونق می‌شود. همه این سه دسته مسئله به هم وابسته‌اند و بدون هم پایدار نخواهند بود. وقتی کشوری دچار بحران می‌شود که مسائل حل‌ نشده باقی بماند.
فاضلی اظهار کرد: وفاق در چهار مرحله خلاصه می‌شود که شامل وفاق بر سر انتخاب مسائل اولویت‌دار، ملزومات حل مسائل، ارزیابی هزینه‌ها و تقسیم آن‌ها و در نهایت توزیع منافع حاصل از حل مسائل است.

این جامعه‌شناس با تأکید بر این نکته که «قدم مهم در حل مسئله اذعان به وجود و بحرانی‌ بودن آن است»، گفت: در سایه این رویکرد مسئولیت این مسئله پذیرفته و مشخص می‌شود که حاضریم برای حل آن دست به چه تغییراتی و چه همکاری‌هایی بزنیم. وفاق فی‌نفسه اگر به حل مسئله منجر نشود فاقد ارزش است و حتی ممکن است به یک رویکرد غیرواقعی برای تقسیم قدرت تبدیل شود.
فاضلی با اشاره به تاثیرات سیاسی حوادث سال 1388، تصریح کرد: بهترین کارکرد مسئله وفاق در شرایط کنونی حل مسائل و ابرچالش‌هاست. مهمترین مشکل حال حاضر ایران مسئله رشد است که در سایه تحقق آن باید مسائل دیگر نیز حل شود. جنس وفاق مجموعه‌ توافقات بین فرادستان در درون و نقش‌آفرینان بیرونی است و شکل آن شیوه توزیع هزینه‌ها و منافع با مردم است.
وی با تاکید بر این‌که «توسعه فراگیر یک کنش جمعی است و در قالب آن نیازمند حضور میلیون‌ها نفر از گروه‌های ذی‌نفع هستیم»، گفت: هیچ کنش جمعی بدون قصه و روایت ممکن نیست و آجرهای قصه نیز موفقیت‌های کوچک هستند. یکی دیگر از مهم‌ترین ضرورت‌ها در این مسیر بازسازماندهی است.
محسن یزدان‌پناه، اقتصاددان و عضو هیئت‌ علمی دانشگاه فرهنگیان نیز در این نشست با بیان اینکه وفاق ابزاری برای هماهنگی است، اظهار کرد: یکی از مسیرهای اصلی رسیدن به انسجام اجتماعی، مکانیزم حل نزاع به شمار می‌رود که معنای دیگر آن توافق است. در بسیاری از جوامع ساختار حاکمیت مبتنی بر استقرار سیاسی است که شامل توافق‌هایی برای توزیع قدرت است و در این جوامع این توافقات فراتر از قانون عمل می‌کنند.
استاد دانشگاه فرهنگیان با بیان اینکه در شرایط امروز در حال از دست‌ دادن سرمایه انسانی نخبه و تحصیل‌کرده هستیم، افزود: بر اساس نظریه توزیع ماکس وبر، در بروکراسی فعالیت اقتصادی و بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری، باید مؤسسات خصوصی وجود داشته باشند که برای نخبگان بستر فعالیت ایجاد کنند که یک نوع از مدل وفاق می‌تواند به این شکل باشد. در شرایطی که توافقات فقط مبتنی بر بهره‌کشی است، مدل دیگر وفاق نیز می‌تواند بر مبنای توزیع منافع بین هسته سیاسی و طبقه متوسط و تحصیل‌کرده باشد که موجب می‌شود که قشر متوسط فضای جدیدی برای عمل پیدا کند. ما باید از تعادل فعلی به تعادل جدیدی برسیم که ذی‌نفعان جدید و وسیع‌تری بتوانند در آن نقش‌آفرینی کنند.
یزدان‌پناه یادآور شد: مسئله اصلی ما رشد است و وفاق باید به‌عنوان ابزاری برای ایجاد سطحی از هماهنگی برای رشد فراگیر عمل کند. ما نیاز به توافقاتی در راستای بازانتظام ساختار سیاسی داریم به نحوی که ساختار دچار تزلزل نشود. برای رسیدن به این نقطه هم نیازمند یک بستر غیرِ بازیِ وجودی هستیم.