بزرگنمايي:

آریا جوان - ایرنا / سال 2024، دوره عجیبی برای سینماهای جهان بود. گیشه، افت حدود 10درصدی را به نسبت سال گذشته تجربه کرد و کارگردانان بسیاری با آثار پرطمطراق، سقوط‌ آزاد کردند تا این سال، خاطرات خوبی را برای عاشقان سینمای جهان رقم نزند.
سال 2024 میلادی امروز در حالی به پایان می‌رسد که باکس‌آفیس این سال، تقریبا مشابه آنچه پیش‌بینی می‌شد عمل کرد. در این سال، مخاطبان کمتری به سینما رفتند و آمار سال گذشته میلادی تکرار نشد. فضای سینماها حاشیه چندانی نداشت و تلاش بسیاری برای بازگشت به ریشه‌ها و ویژگی‌های سینمای آمریکا دیده شد. دوگانه چندانی در اکران شکل نگرفت و شگفتی چندانی به روی پرده رقم نخورد که بخواهیم سال 2024 را با آن فیلم در ذهن ماندگار کنیم.
 بنگاه‌های ثبت پیش‌بینی برای سینما، گیشه امسال را بین 30 میلیارد و 500 میلیون تا 31 میلیارد و 500 میلیون دلار تخمین زده‌ بودند که برای رسیدن به رقم دقیق گیشه سال 2024، باید تا چند روز دیگر که آمارهای رسمی منتشر می‌شود، صبر کرد. اما این آمار قدرمسلم دو گزاره را تثبیت می‌کند: نخست آن‌که سینمای 2024 حتی اگر طبق بالاترین پیش‌بینی‌ها هم فروخته باشد (که بعید به نظر می‌رسد) باز هم در حدود 2 میلیارد دلار کمتر از 2023 فروخته است و دوم، سینمای 2024، همچنان ناکامی سینماها در بازگشت به دوران پیش از کرونا را تکرار کرده و حالا نقطه ثقل رسیدن به گیشه سال 2019 را دورتر کرده است.
این درحالی است که سینماها در سال 2023، بسیار بالاتر از پیش‌بینی‌ها ظاهر شدند و توانستند بیش از 4 میلیارد دلار از آن 29 میلیاردی که برای این سال تخمین زده می‌شد، بیشتر بفروشند. حال آن‌که این جهش برای سینمای 2024 رخ نداد تا باکس‌آفیس در همان حوالی 31 میلیارد دلار پرسه بزند. این درحالی است که پیش‌بینی برای سال 2025، حول گیشه 33 میلیارد دلاری می‌چرخد که این یعنی اوضاع سینما، کمی بهتر می‌شود.
دورتر شدن دسترسی‌ها به حیات طبیعی پیش از کرونا

اینکه سینما در سال 2023 رشد کرد اما این رشد در 2024 متوقف شد و باز هم رشد حدودا 10درصدی برای 2025 در نظر گرفته می‌شود، نیازمند تحلیل است که چرا عملکرد 2024 در میانه 3 سال متوالی، با رکود همراه بوده است. تعداد کم فیلم‌های روی پرده برای این سال و اختلالی که در روند نظم اکران این سال در نظر گرفته شده بود، سهم بسزایی در این رکود دارد. البته که می‌توانیم به گزاره دیگری نیز اشاره کنیم که طی آن، شکست فیلم‌های مطرح بسیاری رقم خورد.
اکنون این نگرانی مطرح است که سینما نتواند به امید بیگ‌پروداکشن‌ها و بلاک‌باسترهای تاثیرگذارش، تا قبل از 2030 به مرز 40 میلیارد دلار برسد و مرز روانی باکس‌آفیس 2019 را بشکند
پس از اعتراض‌هایی که توسط صنوف سینمایی و در راس آنها بازیگران در هالیوود شکل گرفت، پروژه‌های زیادی نتوانستند در زمان مقرر تنظیم‌شده، به تولید برسند و به همین دلیل، بسیاری از فیلم‌های مهمی که برای اکران 2024 انتخاب شده بودند، به امسال نرسیدند و به اکران‌های 2025 و 2026 حواله شدند. به همین دلیل، دورنمای اکران سینما طی این دو سال، بسیار امیدوارکننده‌تر از دو سال اخیر است و حتی گفته می‌شود که سینما در سال 2026 خواهد توانست به مرزهای حیات معمول پیش از دوران کرونا بازگشته و حتی تا قبل از 2030 بتواند با یک روند صعودی، فروش خیره‌کننده 42 میلیارد و 500 میلیون دلاری سال 2019 را پشت سر گذاشته و رکوردشکن شود.
فعلا اما سیاست بر روی فرار از پله‌های ابتدایی فاز 30 میلیارد و رسیدن به میانه‌های این میزان طی دو سال پیش‌رو است. البته تا پیش از 2024، این افق، کاملا قابل دسترس بود اما با شکست‌های متوالی که برای چند پروژه مهم رقم خورد، اکنون این نگرانی وجود دارد که سینما نتواند به امید بیگ‌پروداکشن‌ها و بلاک‌باسترهای تاثیرگذارش، تا قبل از 2030 به مرز 40 میلیارد دلار برسد و مرز روانی باکس‌آفیس 2019 را بشکند.
امیدوار به سینمای 2025 پس از طی شدن یک سال بی‌رحم
سینمای 2024، اگرچه در چندمورد محدود، فراتر از انتظار ظاهر شد اما تعداد شکست‌های غیرقابل پیش‌بینی‌اش به‌مراتب بیشتر از این میزان بود. چه کسی گمان می‌برد که «جوکر» با آن هژمونی گسترده فصل قبلش، تا این میزان شکست بخورد. چه مغز متفکری می‌توانست حدس بزند که بازگشت فرانسیس فورد کاپولا اسطوره‌ای به سینما پس از 13 سال دوری، به مگالوپلیسی ختم می‌شود که در برابر هزینه 130 میلیون دلاری‌اش، تنها 13 میلیون دلار بفروشد؟ آیا می‌توان پذیرفت در سال 2024، یک دنباله از فرنچایز (حق امتیاز) محبوب «مادام وب» به روی پرده برود و نه‌تنها هزینه تولید خود را درنیاورد، بلکه با نقدهای منفی فراوان، به یکی از بدترین عملکردهای این فرنچایز و حتی تاریخ مارول تبدیل شود؟
نمونه آثاری از این دست در سینمای 2024 بسیار هستند. از «فال‌گای» که حتی نصف تخمین‌ بدبین‌ترین منتقدانش هم نفروخت و «مکس دیوانه» گرفته تا «آرگایل»، «سرزمین‌های مرزی»، «مرا به ماه پرواز بده» که حتی رقم فروشش به یک‌سوم حداقل‌ترین تخمین‌ها نیز نرسید یا بازسازی فاجعه‌آمیز «کلاغ» که چقدر به آن امید بسته شده بود.
اکران 2024 به‌قدری بی‌رحم بود که طی آن رابرت زمکیس به شکل بی‌رحمانه‌ای شکست خورد. تصور زمین خوردن فیلمی چون «وزارت جنگ ناجوانمردانه» که پدر سینمای جاسوسی دهه‌های اخیر آن را ساخته، برای هر سینما دوستی در جهان دردآور است. تعدد مواردی از این دست سبب شده تا شیرینی استقبال از آثاری چون انیمیشن «درون و بیرون»، «ددپول و ولورین»، «من نفرت‌انگیز»، «تلماسه»، «گودزیلا»، «پاندای کونگ‌فوکار»، «ونوم»، «پسران بد»، «پادشاهی سیاره میمون‌ها» و البته آخرین ساخته تیم برتون محبوب چندان خاطره خوبی را از 2024 به یادگار نگذارد. آن‌هم پس از درک این نکته که تقریبا تمامی فهرست آثار پرفروش و پرمخاطب امسال را دنباله‌ها تشکیل می‌دهند که این خود، یکی از نگرانی‌هایی است که اجازه نمی‌دهد تا به پیش‌بینی‌های خوش‌باورانه‌ای که برای سینما تا ابتدای 2030 طراحی شده، ایمان محکمی داشته باشیم.
«آواتار»، «مگان»، «الیو»، «سفیدبرفی»، «سوپرمن»، «کاپیتان آمریکا»، «ماموریت غیرممکن»، «شرور»، «بالرین»، «مرد گرگ‌نما»، «فرمول 1»، «ترون»، «دنیای ژوراسیک» و «ماینکرفت» تنها بخشی از موردانتظارترین آثار 2025 هستند. حداقل نکته‌ای که می‌توان برای اکران این سال در نظر داشت آن‌که قطعا شکستی چنین سخت رقم نخواهد خورد چراکه سینمای 2025، تقریبا خالی از نام بزرگان است و ترکیب فیلم‌های این سال را یا دنباله‌های موفق و آثار ابرقهرمانی محبوب تشکیل داده‌اند و یا آثاری از سینمای مستقل که با حداقل بودجه ساخته شده‌اند و احتمالا موفق خواهند شد تا در گیشه، به سودآوری برسند.