بزرگنمايي:

آریا جوان - از گذشته تا امروز نقش زنان و مادران در مدیریت اقتصادی خانواده بسیار پررنگ بوده است. گرچه مردان به صورت سنتی در خانواده‌های ایرانی تولید کننده منابع مالی هستند اما نقش زنان به ویژه زنان خانه‌دار را درمدیریت اقتصاد خانواده نباید فراموش کرد؛ آنان با انجام خدمات در خانه و صرفه‌جویی‌های صحیح به اقتصاد خانواده کمک می‌کنند. این در حالیست که زنان شاغل و دارای در آمد مستقیم نیز در اداره اقتصادی خانواده بسیار کمک‌ کننده هستند.

نقش زنان و مادران در خانواده به ویژه در دنیای امروز که زنان همپای مردان وارد عرصه اجتماع و اشتغال شده‌اند جایگاه ویژه‌ای یافته و به مسئله‌ای محوری در زندگی تبدیل شده است اما در کنار توجه به نقش زنان شاغل در اقتصاد خانواده نباید نقش تاثیرگذار زنان خانه‌دار که به طور غیر مستقیم بر اقتصاد خانواده تاثیرگذارند را فراموش کرد چه بسا کارشناسان معتقدند نسل در نسل زنان یاد گرفته‌اند که با منابع متفاوت مالی اعم از زیاد تا کم، اقتصاد خانواده را به بهترین وجه ممکن مدیریت ‌کنند این در حالیست که این امر در دنیای کنونی نیازمند آموزش‌ها و مهارتهای لازم نیز هست.
علیرضا شریفی یزدی، جامعه‌‎شناس و روانشناس اجتماعی ، نقش زنان و مادران در اقتصاد خانواده و مدیریت اقتصادی خانواده را تبین کرد و گفت: از لحاظ تاریخی و هم شرایط جامعه، از گذشته نقش‌های زندگی در جامعه تقسیم‌بندی شده است، مردان و زنان هر کدام نقش‌های متفاوتی را بر عهده می‌گرفتند. براساس مطالعات انجام شده در کشور، اقتصاد خانواده برای تولید منبع اقتصادی، بر عهده مردان بوده اما این بدان معنا نیست که خانم‌ها در این روند نقشی نداشته‌اند.
وی با اشاره به اینکه بخش زیادی از مدیریت پول در خانواده ایرانی، به صورت مستقیم با زنان و مادران بوده است، اظهار کرد: به صورت تجربی و آزمون شده نه دانش آکادمیک، نسل در نسل زنان یاد گرفتند که با منابع متفاوت مالی، به صورت زیاد، متوسط و کم اقتصاد خانواده را مدیریت ‌کنند تا به اعضای خانواده، مخصوصا به جوانان و کودکان کمترین آسیب برسد. بحث مدیریت اقتصادی، در حقیقت نحوه مدیریت منابع اقتصادی خانواده پیشینه زیادی دارد و تجربه نشان داده در تمامی لایه‌های اقتصادی بسیار موفق هستند.
مهارت‌های لازم برای شراکت در مدیریت اقتصادی خانواده
این پژوهشگر علوم‌اجتماعی ضمن بیان اینکه بخش اول مهارت‌ها، تولید منبع مالی و پول است، درباره کسب مهارت‌های لازم برای شراکت در مدیریت اقتصادی خانواده عنوان کرد: در دنیای پیچیده امروز که مشاغل جنبه تخصصی به خود گرفته‌اند، اولین مهارتی که بسیاری زنان باید بیاموزند، مسئله کسب مهارت‌های شغلی و کاری است تا بتوان در جامعه عرضه و براساس آن کسب در آمد کرد تا در خدمت خانواده قرار بگیرد؛ البته مهارت‌های دیگری برای خانم‌های خانه‌دار نیز باید آموزش داده شود که یکی بحث شناسایی مراکزی است که به صورت ارزان‌تر اما با کیفیت مناسب، نیازمندی‌های خانواده را از بعد کالایی، سلامت جسم، سلامت روان و سبد فرهنگی تامین کرد.
همچنین وی درباره افزایش سطح دانش زنان تصریح کرد: افزایش سطح دانش زنان برای مثال در حوزه تغذیه مهم است. زنان می‌توانند یاد بگیرند که اعضای خانواده در هر سنی که هستند، چه چیزی نیاز دارند و اگر دو منبع برای رفع نیاز وجود دارد باید بتوانند بین منابع «تعادل» ایجاد کنند؛ برای مثال پروتئین را هم می‌توان از گوشت گوسفند گرفت و هم از تخم مرغ؛ زمانی که مهارت و دانش تغذیه فرا گرفته شود، می‌توانند مواد غذایی را در راستای مدیریت اقتصادی خانواده و در صورت لزوم جایگزین کنند. به طور کلی دانش و مهارت‌ها کمک می‌کند فرد نیازهای واقعی خانواده را تشخیص داده و منابع جایگزین را بتواند در نظر بگیرد؛ همچنین بر آن‌ها نظارت داشته باشد تا بداند آیا این شیوه مدیریت توانسته به حد نیاز کافی، پاسخگوی نیازهای خانواده باشد یا خیر؟.
تولید مالی «غیرمستقیم» زنان خانه‌دار
کمک زنان شاغل به ایجاد رفاه در خانواده
شریفی درباره استقلال مالی زنان گفت: منظور از استقلال مالی، داشتن منبع تولید مالی برای زنانی است که بیرون از خانه کار می‌کنند اما خانمی که خانه‌دار است نیز تولید مالی در خانواده دارد. یک تفکر اشتباهی که بسیار رایج است، اینکه یک زن خانه‌دار تولید مالی ندارد و درآمدی ایجاد نمی‌کند؛ اما نباید غافل شد که اگر مواد اولیه غذایی که برای خانواده آماده می‌شود برفرض 500 هزار تومان هزینه دارد و چهار نفر از آن استفاده می‌کنند، اگر بخواهیم این غذا را از بیرون تهیه کنیم باید برای مثال 1200 هزار تومان برای آن هزینه کنیم؛ این تفاوتی که به چشم نمی‌آید به نوعی تولید پول و کمک به اقتصاد خانواده آنهم به طور غیرمستقیم است.
وی در پایان اظهار کرد: زنانی که بیرون از خانه مشغول به کار هستند و در آمد دارند، اگر درآمدشان در خدمت اقتصاد خانواده قرار گیرد، به توان خانواده برای یک زندگی مرفه‌تر کمک می‌کند. البته زنانی که بیرون کار می‌کنند، ضمن آن که در آمدی به دست می‌آورند، هزینه‌هایی را هم بر خانواده تحمیل می‌کنند اما با حساب میزان هزینه و در آمد، متوجه می‌شویم بسیار کمک حال خانواده هستند.