بزرگنمايي:

آریا جوان - بیش از 40 سال است که ایستگاه رادیویی مرموزی «UVB-76» مشهور به «بازر»، صدای یکنواختی شبیه وز وز را همراه با پیام‌های رمزآلود به زبان روسی پخش می‌کند. هدف و دلیل فعالیت این ایستگاه تاکنون مشخص نشده و همین موضوع آن را به یکی از معماهای جالب و بحث‌برانگیز جهان تبدیل کرده است.

ایستگاه رادیویی مرموز «بازر» از سال 1982 روی فرکانس 4625 کیلوهرتز فعالیت دارد و پیام‌هایی عجیب و رمزآلود پخش می‌کند.
پیام‌های این ایستگاه شامل مجموعه‌ای از اعداد، کلمات بی‌معنی و گاهی اسامی روسی مانند «Ya UVB-76, Ya UVB-76. 180 08 BROMAL 74 27 99 14. Boris, Roman, Olga, Mikhail, Anna, Larisa» است.
هرچند فروپاشی شوروی در دهه 1990 میلادی بسیاری از پروژه‌های آن دوران را متوقف کرد، اما این ایستگاه همچنان به کار خود ادامه می‌دهد و محل پخش آن میان مسکو و سن‌پترزبورگ تخمین زده می‌شود. برخی معتقدند این ایستگاه که حالا نام آن به «MDZhB» تغییر پیدا کرده، بخشی از سیستم ارتباطی سری نظامی شوروی بوده که پیام‌های رمزگذاری‌ شده را ارسال می‌کرده است.
جف هاون، متخصص امنیت در مدرسه اقتصاد لندن، در گفت‌وگو با شبکه فرانسه 24، ادامه فعالیت «UVB-76» را به شبکه‌ای از «ایستگاه‌های اعداد» مرتبط می‌داند که در دوران جنگ سرد توسط سرویس‌های اطلاعاتی شوروی برای ارسال پیام‌های رمزنگاری‌شده به کار می‌رفتند.
ایستگاه اعداد به ایستگاه‌های رادیویی موج کوتاهی گفته می‌شود که در آن‌ها معمولا یک نفر در حال خواندن یک سری اعداد است که می‌توان آن‌ها را پس از کدگشایی به یک پیام معنادار تبدیل کرد.
آیا این ایستگاه کارکرد نظامی دارد؟
بررسی‌های فنی نشان می‌دهد که ایستگاه رادیویی احتمالا با اهداف نظامی طراحی شده است. به گزارش وب‌سایت «Priyom» این ایستگاه توسط دو مرکز ارتباطی نظامی روسیه در منطقه سوداک مدیریت می‌شود. «UVB-76» از یک فرستنده اصلی با توان 20 کیلووات و یک فرستنده پشتیبان با توان 5 کیلووات بهره می‌برد که امکان ارسال پیام به فواصل بسیار طولانی را فراهم می‌کند.
همچنین استفاده از امواج کوتاه، که قابلیت بازتاب از لایه یونوسفر را دارند، نشانه‌ای دیگر از کارکرد نظامی این ایستگاه است.
هاون می‌گوید: «این ایستگاه‌ها پیام‌هایی یک‌طرفه ارسال می‌کنند که تنها با ابزار رمزگشایی مخصوص قابل فهم هستند. این نوع ارتباطات برای ماموران مخفی در حال ماموریت بسیار مناسبند.»
از سوی دیگر برخی معتقدند که این ایستگاه صرفا یک ابزار آموزشی برای اپراتورهای اطلاعاتی الکترونیکی یا سیستمی برای ارتباطات پشتیبان است. اما ماریس گلدمنیس، مدیر وب‌سایت «Numbers-Stations»، با اطمینان می‌گوید که این ایستگاه رادیویی برای آموزش جاسوسان تازه‌کار طراحی شده و گاهی دستورات خاصی را به ارتش ارسال می‌کند.
آیا با قطع سیگنال، دنیا نابود می‌شود؟
در میان فرضیه‌های ترسناک، برخی معتقدند که ایستگاه «UVB-76» ممکن است بخشی از سیستم موسوم به «دست مرده» باشد؛ فناوری‌ای که در دوران شوروی طراحی شده و گفته می‌شود قادر است در صورت قطع سیگنال، یک حمله هسته‌ای را به طور خودکار فعال کند. کوین لیمونیه، پژوهشگر فرانسوی، در گفت‌وگویی با نوول آبزر توضیح داده است: «صدای وزوز UVB-76 احتمالا یک سیگنال هشدار است و اگر متوقف شود، ممکن است زنجیره‌ای از پاسخ‌های هسته‌ای فعال شود.» و اگر چنین سیستمی وجود داشته باشد، ما احتمالا پیش از آگاهی از آن نابود خواهیم شد.
در سال 2010، زمانی که این ایستگاه برای مدتی فعالیت خود را متوقف کرد و سپس با پیام‌هایی غیرمعمول به کار خود ادامه داد، علاقه جهانی به این کشف معمای رادیویی افزایش یافت. علاقه‌مندان بسیاری تلاش کردند پیام‌های این ایستگاه را ضبط و تحلیل کنند، و حتی یک کانال یوتیوب به انتشار مرتب پیام‌های آن اختصاص یافت.
چندی پیش، یکی از سازندگان محتوای مرتبط با موضوعات ناشناخته در فرانسه با نام «Feldup» یکی از قسمت‌های خود را به این موضوع اختصاص داد که این ویدئو بیش از 2 میلیون بازدید داشت و باعث بار دیگر توجه‌ها به «UVB-76» جلب شود.
در سال 2022، حدود یک ماه پیش از حمله روسیه به اوکراین، گزارش شد که این ایستگاه هک شده و آهنگ گانگام استایل از آن پخش شده است. برخی این رویداد را نشانه‌ای از حمله احتمالی روسیه دانستند، اما عده‌ای دیگر آن را تنها یک شوخی بی‌مزه قلمداد کردند.
چرا از یک فناوری قدیمی استفاده می‌شود؟
در عصر ارتباطات ماهواره‌ای و اینترنت، چرا باید همچنان به استفاده از یک ایستگاه به این اندازه قدیمی ادامه داد؟ پاسخ در دو کلمه خلاصه می‌شود: امنیت و ناشناس بودن. تونی اینگوسون، متخصص ارتباطات نظامی توضیح می‌دهد: «ایستگاه‌های اعداد یک کانال ارتباطی غیرقابل ردیابی و امن ارائه می‌دهند که برای ارسال دستورات حساس بسیار مناسب است».
با وجود گذر دهه‌ها، صداهای مرموز «UVB-76» همچنان یک معما باقی مانده و کسی نمی‌داند آیا این ایستگاه صرفا بقایای یکی از ایستگاه‌های رادیویی بی‌استفاده از دوران شوروی است یا ابزاری نظامی که هنوز به کار گرفته می‌شود؟ 
هرچند فعالیت این ایستگاه رادیویی معمولا همزمان با با رویدادهای نظامی یا به‌روزرسانی پروتکل‌ها افزایش می‌یابد اما ماریس گلدمنیس می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند با قطعیت در این‌باره نظر بدهد.»