مروری برهمه ایرانیهای اسکار/ از فرهادی و مجیدی تا آغداشلو
نگاه سیاسی
بزرگنمايي:
آریا جوان - هفت صبح / بااعلام نامزدهای اسکار امسال، سینماگران ایرانی مستقیم و غیر مستقیم در لیست نهایی حضور دارند. حتی بیشتر ازآنچه در نگاه اول به نظر میرسد. سینمای ایران به شکل رسمی و تا قبل از اسکار امسال ، 4 بار حضور در لیست نامزدهای اسکار را تجربه کرده است که حاصلش دو اسکار هم بوده است.
اولین بار مجید مجیدی در ماه مارس 1999با فیلم بچههای آسمان به جمع 5 فیلم نهایی بخش غیرانگلیسی زبان (همان بخش فیلمهای خارجی) راه یافت. این اولین حضور رسمی ایران در فهرست کاندیداهای نهایی اسکار بود. خب مجیدی آن سال رقیب قدرتمندی داشت با نام روبرتو بنینی که با فیلم زندگی زیباست که داستانی در حاشیه اردوگاههای مرگ آلمان نازی داشت هیچ شانسی برای فیلمهای دیگر نمیگذاشت. آن سالها دوران اوج سینمای ایران بود و سال قبلتر طعم گیلاس برنده نخل طلای کن شده بود و یک سال بعدتر هم جعفر پناهی شیرطلای ونیز را به ایران آورد.
سیزده سال بعد در فوریه سال 2012 ، اصغر فرهادی با فیلم جدایی نادر از سیمین و در ادامه درخشش بینالمللیاش که با درباره الی شروع شده بود دو نامزدی اسکار را تجربه کرد. نامزدی اسکار در بخش بهترین فیلمنامه غیراقتباسی (اریژینال) و نامزدی در بخش اسکار بهترین فیلم خارجی.
اهالی فن میدانستندکه نامزدی یک فیلم ایرانی در بخش سخت فیلمنامه اریژینال و رقابت با نویسندگان فوق حرفهای آمریکایی ارزش بیشتری از نامزدی بهترین فیلم خارجی دارد. به هرحال فیلم فرهادی برنده اسکار بهترین فیلم خارجی شد و شور و ولولهای در جامعه ایرانی به وجود آورد. بخصوص که سفر طول و دراز فرهادی و تیمش به آمریکا و ملاقاتهایشان با ستارههای موسیقی و سینمای آمریکا خودش بازتابهای گستردهای داشت.
پنج سال بعد و در اولین سال حضور ترامپ در کاخ سفید، فرهادی با فیلم فروشنده که دو سه تا جایزه درجه یک از کن را هم در خورجین خود داشت باز هم نامزد جایزه اسکار شد. این بار همه مطمئن بودند که اسکار به فیلم تونی اردمن از آلمان میرسد اما قوانین احمقانه ترامپ که موجب شد تا فرهادی نتواند در لسآنجلس حاضر باشد موجب شد تا کمیته اسکار که گرایشات ضد ترامپ آشکاری داشت در یک چرخش ناگهانی اما هماهنگ شده دومین اسکار سینمای ایران و اصغر فرهادی را به ما تقدیم کند.
اما...
به جز این چهاربار نامزدی رسمی از بدنه سینمای ایران؛ شهره آغداشلو همسر سابق آیدین آغداشلو و بازیگر فیلمهایی مثل گزارش و شطرنج باد و سوته دلان (متولد 1331 در تهران ) که مدتها بود در آمریکا اقامت داشت با بازی در فیلم خانهای از شن و مه کاندیدای اسکار نقش دوم زن شد. او در این فیلم نقش یک زن ایرانی یک سرهنگ سلطنتطلب را در آمریکا بازی میکرد که همراه هم سرنوشت تراژیکی را پذیرا شدند. خانم آغداشلو آن سال یعنی در فوریه 2004 این جایزه را به خانم رنه زلوگر برای فیلم کوهستان سرد باخت.
در فوریه سال 1998 هم حسین امینی فیلمنامه نویس و کارگردان انگلیسی ایرانیالاصل برای فیلمنامه اقتباسیاش در فیلم بالهای کبوتر نامزد اسکار شده بود. امینی متولد 1344 در تهران است.
مرجان ساتراپی انیماتور ایرانی مقیم فرانسه که متولد سال 1348 در تهران بود، در سال 2007 با انیمیشن پرسپولیس که نمایشی از زندگی در ایران دهه شصت و در سالهای پس از انقلاب بود به موفقیت بزرگی دست یافت و در بخش انیمیشن کاندیدای اسکار شده بود. البته که در نهایت اسکار را به براد بیرد و برای انیمیشن مشهور راتاتویی باخت.
داریوش خنجی فیلمبردار نامور ایرانی که در سال 1334 در تهران متولد شده بود و اکثرا او را به خاطر فیلمبرداری فیلم هفت در یاد داریم دوبار نامزد اسکار شده است. یک بار برای فیلم اویتا ساخته آلن پارکر با شرکت مدونا و دیگری همین دو سال پیش به خاطر فیلم باردو ساخته ایناریتو سینماگر مشهور مکزیکی. که البته اسکار فیلمبرداری یکی از سختترین و رقابتیترین بخشهای اسکار است و تجمع اساتید همیشه کار را سخت کرده است و خنجی هم هردوبار دستش از جایزه کوتاه ماند.
اما امسال ایران با دوچهره و یک شبه چهره در اسکار حضور دارد.ا نیمیشن کوتاه در سایه سرو محصول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که یک انیمیشن 20 دقیقهای است و حاصل هنر شیرین سوهانی و حسین ملایمی. درباره داستان این انیمیشن نوشتهاند: در مورد یک ناخداست که از اختلال استرس پس از سانحه رنج میبرد، او با دخترش در خانهای محقر در کنار دریا و در انزوا زندگی میکند. آنها باید با چالشهای یک زندگی سخت مقابله کنند.
این موفقیت بزرگ را به خانم سوهانی و آقای ملایمی تبریک میگوییم...انیمیشن کوتاه یک بخش تازه سال اسکار است اما در نهایت نشانه ای است از بلوغ صنعت انیمیشن در ایران. شیرین سوهانی متولد 1365 در تهران است و کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در دانشگاههای تهران به دست آورده و حسین ملایمی متولد 1361 شیراز است و تحصیلات مشابهی را از سر گذرانده است.
اما در اتفاقی دیگر فیلم دانه انجیر معابد ساخته محمد رسولاف از طرف آلمان نامزد اسکار بهترین فیلم خارجی شده است. رسولاف به هشت سال زندان محکوم شد اما از ایران گریخت و در جشنواره کن حاضر شد و یک جایزه هیات داوران به دست آورد و حالا با این فیلم سیاسیاش که برخی آن را موج سواری بر اتفاقات و التهابات روز توصیف کرده اند به نامزدی اسکار رسیده است و رقابت با فیلمهایی مثل امیلیا پرز و یا دختری با سوزن. رسول اف متولد 1351 در تهران است. در این فیلم سهیلا گلستانی بازیگر نقش اصلی است و داستانی در حاشیه اعتراضات سال 1401 را روایت میکند.
اما سومین حضور ایرانیها خیلی سایهوار و غیر مستقیم رخ داده است. علی عباسی یکی دیگر ازسینماگران ناراضی مقیم خارج از کشور که دو سال قبل با فیلم عنکبوت مقدس سروصدا کرده بود امسال با فیلم کارآموز در کن شرکت کرد. فیلمی که نگاهی طعنه آمیز و انتقادی به زندگی دانلد ترامپ دارد. این فیلم یکی از عناصر کمپین تبلیغاتی دموکراتها علیه ترامپ محسوب میشد اما حالا شرایطش فرق میکند. هرچه بود دو بازیگر این فیلم یعنی سباستین استن و جرمی استرانگ (بازیگر اصلی سریال مشهور ساکسشن) در بخش بازیگران اصلی مرد و بازیگران مکمل مردکاندیدای اسکار شدهاند.
-
شنبه ۶ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۹:۵۶:۵۳
-
۴ بازديد
-
-
آریا جوان
لینک کوتاه:
https://www.aryajavan.ir/Fa/News/1446043/