آریا جوان - سلام سینما / مجید برزگر، فیلمساز و تهیه‌کننده فیلم سینمایی علت مرگ: نامعلوم در نشست بررسی این فیلم که در روزنامه ایران برگزار شد به اظهارات سعید مستغاثی، منتقد و عضو سابق شورای پروانه نمایش درباره این اثر پاسخ داد.
چندی پیش سعید مستغاثی، منتقد و عضو شورای پروانه نمایش در یک پست اینستاگرامی نوشته بود : «این فیلم در سال 1400 برای جشنواره فیلم فجر درخواست شرکت داد، شورای نمایش آن را دید ولی با اکثریت آراء با نمایش آن تنها در جشنواره فجر موافقت نشد، و قرار هم نیست که هر فیلمی درخواست می دهد، در جشنواره فیلم فجر شرکت نماید، چون در این صورت هر سال بایستی حدود 100 فیلم در بخش مسابقه حضور داشته باشد در حالی که برای 20 یا 22 فیلم بیشتر برنامه ریزی نگردیده، ولی همان موقع ذکر گردید که با اصلاحاتی بسیار جزیی (بر اساس آیین نامه نظارت بر نمایش)، فیلم برای اکران عمومی قابل نمایش است. یعنی از ابتدا هم اساسا بحث توقیف در میان نبود. در سال 1401 تقریبا درخواستی برای بازبینی فیلم به شورای نمایش نرسید، البته دلیلش هم کاملا مشخص بود که تهیه کننده فیلم از تابستان آن سال و بعد از ماجرای متروپل از تحریم کنندگان سینمای ایران شد و سپس با قضایای پاییز 1401 هم موضع شدیدتری گرفت، چنانچه اساسا هرگونه درخواستی برای پروانه ساخت یا نمایش فیلم را از "کفر ابلیس" بدتر می دانستند!!»
برزگر در نشست نقد و بررسی فیلم «علت مرگ: نامعلوم» با بیان اینکه تمایل داشتم در فرصت بهتری جواب این آقایی که نمی‌شناسم را بدهم، افزود: نمی‌شناسم به این معنی که ارتباط او با سینما برایم نامعلوم است و نمی‌دانم نسبت‌شان با سینما و البته سینمای ایران و بخش نظارتی‌اش چیست که در چنین جایگاه مهمی برای تصمیم‌گیری قرار گرفتند و چطور می‌توانند اینطور وقیحانه مطلب کذب محض و مطلقاً دروغ را منتشر کنند.

این کارگردان و تهیه‌کننده سینما در ادامه تصریح کرد: من او را به رسمیت نمی‌شناسم که بخواهم به او جواب بدهم اما خطاب به رؤسایش می‌توانم به جلسات پی‌در‌پی استناد و اشاره کنم.؛ از جمله برداشت‌های عجیب وی این است که چرا ما نسبت به پذیرفته نشدن فیلم در جشنواره (آن هم با وجود کسب 7 رأی مثبت) گلایه داریم؟
عضو فوق‌الذکر همه شوراها گفته که جشنواره نمی‌تواند هر صد فیلم متقاضی را نشان دهد؛ آیا من این را گفته‌ام؟ آیا می‌توانم چنین خواسته‌ای داشته باشم؟
تهیه‌کننده فیلم علت مرگ: نامعلوم سپس گفت: به او یادآوری می‌کنم که آقای بهروز افخمی به‌عنوان یکی از اعضای اصلی هیأت انتخاب جشنواره در برنامه رسمی تلویزیون می‌گوید که «علت مرگ؛ نامعلوم» بهترین فیلم این دوره جشنواره و در صدر پسند هیأت انتخاب قرار دارد. این صحبت‌ها درگوشی و تلفنی نبود. اگرچه تماس‌های تلفنی شورا را هم درباره انتخاب فیلم به یاد می‌آورم.
کارگردان فیلم‌هایی همچون «ابر بارانش گرفته» و «مامان» با بیان اینکه تمام مسائل مطرح شده از سوی وی (سعید مستغاثی) دروغ و اشتباه است، افزود: برخی از دوستان نقل‌‌قول‌هایی از نوع نگاه پروانه ساخت به فیلمنامه ما برایم مطرح کردند که واقعاً حیرت‌انگیز است؛ از جمله اینکه همین آقای فوق‌الذکر فیلمنامه‌ها را چطور می‌خواند و تصورش به‌عنوان ممیز چه چیزهایی بوده است.
او همه‌جا هم اعلام کرده که با بسیاری از فیلمنامه‌ها مخالف بوده است و البته که لابد خروجی مورد نظر ایشان را در این چند سال بر پرده‌های سینماها دیده‌ایم!
وی سپس تصریح کرد: بله من به‌عنوان تهیه‌کننده، پذیرفتم که فیلمم را در جشنواره نمایش بدهم و ثبت‌نام کرده‌ام و با نتیجه‌اش مشکلی ندارم؛ چنانچه مورد پسند هیأت انتخاب باشد، بی‌گلایه بپذیرم، اما اینکه فیلم از لیست انتخاب بیرون کشیده می‌شود، بحث دیگری است.
برزگر همچنین به اتفاقات رخ داده در مورد فیلم علت مرگ: نامعلوم در اداره کل نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی پرداخات و گفت: نکته جالب اینکه حتی ما سازندگان فیلم در اداره کل نظارت و ارزشیابی در آن روزها گفتیم که اصلاحات را عنوان کنید، می‌پذیریم. اما اعلام کردند به اتفاق‌آرا تصمیم گرفته شده که فیلم به لحاظ موضوعی مطلقاً قابل نمایش نیست؛ مقصودم این است که اصلاحیات مورد نظر آنها یکی دو مورد نبود که بشود با تساهل آن را پذیرفت، آن هم فیلمی که سه‌بار از شورای پروانه ساخت، مجوز گرفته بود؛ یک‌بار به تهیه‌کنندگی آقای علی جلیلوند و به کارگردانی احد صادقی که بعد با هماهنگی و تعامل با احد، علی به عنوان نویسنده تصمیم گرفت خودش فیلم را بسازد.
بار دوم به کارگردانی علی و تهیه‌کنندگی خودم مجوز ساخت گرفتیم، اما پس از آن اعلام شد به‌خاطر جابه‌جایی دولت از یک شورای موقت که در دوره گذار بوده لازم است دوباره پروانه ساخت تمدید شود.
فیلم 3 بار پروانه ساخت گرفت!
برزگر در ادامه گفت: فیلمنامه‌ای که سه بار پروانه ساخت گرفته و عین همان ساخته شده، در شورای پروانه نمایش به این مشکل برمی‌خورد، تازه همین عضو فوق‌الذکر اینچنین همه‌چیز را تحریف می‌کند؛ باید این دروغ را بترکانیم؛ به تعبیر ابراهیم گلستان «ترکاندن دروغ».
این تهیه‌کننده سینما همچنین ادامه داد: در بخشی از مطالب وی به موضع‌گیری‌های سیاسی من در سال 1401 استناد شده؛ قطعاً من نسبت به او و تفکراتش موضع‌ سیاسی دارم. نوشته‌‌اند که چون تهیه‌کننده‌ موضع سیاسی داشته، سینمای ایران را تحریم کرد و نخواست فیلمش را نمایش بدهد؛ مطلقاً دروغ است.
در همان شوراها درباره حذفیات فیلم لیست بلندبالایی دادند و بعد هم گفتند اصلاً اکرانش ممکن نیست. من حاضر شدم به‌خاطر اکران فیلم، اسم‌ خودم از تیتراژ حذف شود، اما گروه نپذیرفت. با وجود این من رضایت دادم و در نهایت دوباره گفتند که آقای احمد مرادپور به نمایندگی از شورا درباره تکلیف فیلم با شما صحبت می‌کند. بعید نیست وی نماینده همان تفکری است که این سال‌ها هرکاری دوست داشتند با سینمای ایران کردند. شاید همان کسی باشد که مثلاً جلوی نمایش «لامینور» مهرجویی در اکران نوروز را گرفت. آن دلخوری و آن ویدیوی دردناک را یادمان هست.
تهیه‌کننده فیلم علت مرگ: نامعلوم با بیان اینکه اغلب درباره کل سینمای ایران گروهی تصمیم می‌گرفتند که اصل‌شان احتمالاً بر مبنای سلیقه و نیت‌خوانی بود، افزود: ببینید؛ دو شورای مجوز ساخت و نمایش با هم کنار نمی‌آیند و حرف هم را قبول ندارند، تکلیف فیلمساز چیست؟ در سال 1403 ما همچنان طبق الگوهای سال 61 پروانه ساخت می‌گیریم؛ پنج نفر دور هم نیت‌خوانی می‌کنند که نکند این سکانس معنی‌اش این باشد و... آن هم در دوره‌ای که همه‌چیز تغییر کرده، دیگر همه با موبایل فیلم می‌سازند و با همان به همه‌جای جهان ارسالش می‌کنند. بعد همین آقا متلک می‌اندازد که فقط 14 هزار نفر فیلم ما را دیده‌اند و یک‌و‌نیم میلیارد فروش داشته است.
ما که تکلیف‌مان با فیلم خودمان مشخص بود و می‌دانستیم با چه فیلمی طرف هستیم و چقدر مخاطب دارد. ادعایی هم نداریم. من اصلاً توقع ندارم به اندازه یک فیلم پرفروش کمدی به فیلم من سالن سینما و سانس نمایش بدهند، اما اینکه حتی اجازه یک بیلبورد هم نداشته باشیم دور از انصاف است. فیدیبو در حد استند و نه بیلبورد، به فیلم فضای تبلیغاتی داده است، هیچ امکان دیگری هم نداریم. نه تیزر داریم و نه تبلیغ تلویزیونی، پولش را هم نداریم که در جم تبلیغات کنیم.
هزینه تبلیغات مساوی ساخت یک فیلم است
برزگر همچنین گفت: برای تبلیغ یک‌ماهه مبلغ زیادی باید بپردازیم که خب من با این پول می‌توانم فیلم دیگری بسازم. با همه این احوال من از میزان فروش فیلم شکایتی ندارم. طبیعی است، مدل من این‌طور و شکل دیگری از سینماست. گله‌ای هم ندارم، انتخاب خودم است، اما اینکه آقایان اینچنین دروغ بگویند، من را عصبانی می‌کند. آن هم در شرایطی که یک‌سال بعد، آقای ایل‌بیگی ما را در راهرو بغل کرده و حلالیت می‌طلبد که به فیلم شما جفا کردیم.
این تهیه‌کننده و کارگردان سینما در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: با وجود اینکه این قانون عطف به‌ماسبق نمی‌شد، هر پنج فیلم پشت خط اکران من «بچه گرگ‌های دره سیب»، «ابر بارانش گرفته»، «مامان»، «علت مرگ؛ نامعلوم» «دشمنان» غیرقانونی یا غیررسمی توقیف شد، توسط همین شورا و همین آقا که چنین حرف‌هایی را مطرح می‌کند.
وی افزود: فیلم «دشمنان» به درخواست کارگردان چون فیلم اولی بود و دوست داشت فیلمش دیده شود، اکران شد. سرتاسر آنچه این آقا نوشته دروغ محض است، اصلاً حیرت می‌کنم اگر دو سال پیش پروانه نمایش صادر شده، پس ما کجا می‌رفتیم؟ شاید سازمان سینمایی دیگری می‌رفتیم و آدم‌های دیگری را می‌دیدیم. آدم حیران می‌ماند، بعد از چهار سال توقف، این میزان دروغ حق ما نبود.