آریا جوان - سواد زندگی / انگیزه دادن به نوجوانان برای مطالعه و درس خواندن امری ضروری برای موفقیت تحصیلی است. دانش آموزی که انگیزه برای درس خواندن دارد، با اشتیاق و علاقه بیشتری یاد می گیرد، مطالب را بهتر درک می کند و در نتیجه، پیشرفت تحصیلی بهتری دارد.
انگیزه دادن به نوجوانان برای مطالعه و درس خواندن در ابتدای سال تحصیلی بسیار قوی است. اما چه پیش می آید این انگیزه با گذشت چند هفته کم کم تحلیل می رود؟ چگونه می توان این انگیزه را در فرزندان مان همواره بالا نگه داریم؟
انگیزه مطالعه و درس خواندن در نوجوانان
علاقه و انگیزه برای مطالعه و درس خواندن، فرآیندی چندوجهی است که نیازمند توجه به عوامل درونی و بیرونی مختلف است. با راهکارهای علمی و تجربه شده می‌توان به دانش‌آموزان در ایجاد انگیزه و میل به یادگیری کمک کرد. این کار مسیر پیشرفت تحصیلی آنها را هموارتر می کند.
 انگیزه برای مطالعه و درس خواندن نیروی محرکه‌ای است که فرد را به یادگیری و کسب علم ترغیب می‌کند. می دانیم که انگیزه مناسب بر کیفیت یادگیری، میزان تلاش و در نهایت موفقیت تحصیلی نوجوانان تاثیر بسزایی دارد.

انگیزه چیست؟
مسلما اولین سوالی که در مورد انگیزه به ذهن تان می رسد این است که اصلا انگیزه چیست ؛ انگیزه طیف وسیعی از جنبه‌های زیستی، هیجانی، اجتماعی و شناختی را دربر می گیرد که رفتار ما را شکل می‌دهد. واژه‌ی انگیزه معمولا همان توضیحی است که در بیان چرایی اعمال دیگران به کار می‌رود. به‌ عنوان مثال ، هنگامی که می‌بینید یک دانشجو هر شب وقت زیادی را صرف درس خواندن می‌کند، یعنی انگیزه‌ی زیادی برای تحصیل در رشته‌ی تحصیلی مورد علاقه‌اش دارد.
چرا تصمیمات خاصی را اتخاذ می کنید و آن‌ها را در جهت معینی پیش می برید؟
به چه دلیل است که در برابر موانع و مشکلات پافشاری می‌کنید و سعی می کنید از آنها عبور کنید؟
اصلا انگیزه زندگی و علت همه تلاش ها و حرکت های انسان ها به سمت هدف برای چیست؟
علت و دلیل همه این ها در اصل به انگیزه های شما باز می گردد. این انگیزه و هدف است که کنترل رفتارها و افکار شما را در دست دارد و آنها را در جهت معیّنی پیش می‌برد.
چگونه به نوجوانان انگیزه برای مطالعه و درس‌ خواندن بدهیم؟
1.روی هدف خود تمرکز کنید
اولین پاسخ برای سوال چگونه برای درس خواندن انگیزه پیدا کنیم ، این است که هدف گذاری خوبی کنید و دلایل بی انگیزگی خود را پیدا کنید. انگیزه در هرکاری و هر زمینه ای و برای رسیدن به هر موفقیتی اساسی ترین فاکتور است؛ از میان همه این انگیزه ها، انگیزه درس خواندن از جمله سخت ترین انگیزه هایی است که می توان آن را ایجاد و مهم تر اینکه آن را حفظ کرد.
مخصوصاً با وجود افراد منفی و سیل عظیمی از فارغ التحصیلانی که به اشتباه و بدون هدف درس خواندند و ماحصل حدود شانزده سال درس خواندن آن ها فقط یک برگه به اسم مدرک کارشناسی شده که عملا کاربرد چندانی هم ندارد!
2. برنامه‌ریزی کنید
زمانی که گمان می‌کنید، کارها فراتر از توان شما هستند و زمان کافی برای انجام آن‌ها ندارید؛ کسل شده و اشتیاق خود را برای به سرانجام رساندن فعالیت‌ها از دست می‌دهید. یک برنامه‌ریزی منسجم و اصولی به شما کمک می‌کند وظایف تان را در بازه‌های زمانی کوتاه و مطلوب تقسیم کرده و آن‌ها را به بهترین شکل ممکن انجام دهید. این مسئله به شدت، انگیزه شما را افزون می‌کند.
3.هدف بزرگ را به اهداف کوچک تر تفسیم کنید
از اهداف کوچک شروع کنید، با خود بگوئید برای اولین روزهای شروع به کار، که انگیزه واقعا کم است، خواندن 10 صفحه کافی است! بله منظور ما این نیست که خود را در راه هدف هلاک کنید.
لازم نیست که به سرعت عمل کنید حتی اگر انگیزه ندارید. این کار خیلی زود شما را دلسرد می کند و از پله ای که شروع کردید نیز چند پله پایین تر می برد. گام های کوتاه و حساب شده بردارید.
4. به خودتان حق بدهید
شاید عجیب به نظر برسد اما یکی از مهم‌ترین راه‌هایی که برای جلوگیری از بی‌‌علاقگی و ایجاد رغبت برای درس خواندن وجود دارد، این است که همیشه هم پرانرژی نیستیم. طبیعی است که زمانی انرژی مان تحلیل رود. باید که خود را شارژ کنیم. به‌راستی‌که انگیزه نیروی محرکه برای رسیدن به اهداف است، اما همه ما گاهی در مراحل مختلف زندگی دلسرد و مأیوس می‌شویم. توجه کنید که سرزنش خویشتن در چنین شرایطی تنها سرکوب خلاقیت و انگیزه شما را به همراه دارد.
اگر در این شرایط ناپایدار روانی، “خود شفقت ورزی” را در پیش بگیرید درواقع برای بی‌انگیزگی اظهار آمادگی می کنید. بکوشید هرچه سریع‌تر برای دستیابی به حالِ خوب خود و رسیدن به اهداف پیش‌رو تلاش کنید.
5.به خود پاداش دهید
پاداش دادن همیشه از سمت دیگران صورت نمی‌گیرد. اگر مجری خوبی برای برنامه درسی و تحصیلی خود بودید،‌ بابت مسئولیت‌پذیری و تلاش‌های بی‌وقفه؛ از خودتان تقدیر و تشکر کنید. به‌عنوان‌مثال، می‌توانید پس از اتمام برنامه هفتگی، به تفریح دلخواهتان بپردازید، سریال موردعلاقه‌تان را تماشا کنید، برای خود هدیه‌ای تهیه کنید و یا عزیزانتان را ملاقات کنید.
6.باید کشف کنید و بفهمید که چرا مطالعه را به تعویق می اندازید
باید بفهمید که چرا از مطالعه و درس خواندن دور هستید. چرا انجام آن را همیشه به تعویق انداخته اید، اولین و مهم ترین قدم برای شروع مطالعه انگیزه است، تا می تواتید به خودتان انگیزه دهید.
7. برای ایجاد انگیزه تحصیلی تمام موارد را جدول بندی کنید
علت اصلی دوری شما از درس و تکالیف این است که موضوعات پیش رو خیلی بیشتر از حد تصورتان هستند. در واقع یکی از بهترین افزایش انگیزه برای درس خواندن این است که با برنامه پیش بروید و الویت بندی کنید.
شما به یک برنامه طبقه بندی شده نیاز دارید، این برنامه جدول بندی شده است و شما باید هر تکلیف را در قسمت جداگانه ایی قرار دهید. هر روز قسمت مشخصی از این جدول ها را پر کنید.
8. متن را درک کنید ( تنها به حفظ کردن متن اکتفا نکنید)
یکی از راه های مهم و موثر در ایجاد انگیزه برای درس خواندن درک و فهمیدن متن است.در واقع درک و فهمیدن متن خیلی مهم تر از حفظ کردن آن است، هرچند که حفظ کردن متن هم مهم است و در شرایطی خاص الزامی است.
اما به طور کلی در طول مدرسه رفتن، از شما انتظار می رود که ارتباط بین مفاهیم مختلف را درک کنید.در واقع شما باید این اصول را به واقعیت ها نزدیک کنید، یا این که نتیجه گیری از واقعیت ها را یاد بگیرید.درک یک موضوع بسیار مهم تر از حفظ آن است.
9.انتظار انگیزه همیشگی نابجاست
یکی از روش ها برای جلوگیری از بی انگیزگی و ایجاد انگیزه برای درس خواندن این است که همیشه هم از خودتان انتظار انگیزه نداشته باشید. واقعیت این است که شما نمی توانید فردی را پیدا کنید که همیشه در هر شرایطی انگیزه داشته باشد. اما بکوشید بعد از شارژشدن دوباره انگیزه های خود را پیدا کرده و شارژشان کنید.
10.عوامل مزاحم در درس خواندن
اینترنت خود را خاموش کنید
گوشی خود را در حالت پرواز قرار دهید
تلفنتان را در یک اتاق دیگر بگذارید
مکالمه های گروهی را قطع کنید
از گوشگیر استفاده کتید
تمام بازی ها را از روی موبایل، تبلت و رایانه خود پاک کنید
اگر توان شروع به کار ندارید، تایمری را روی پنج دقیقه تنظیم کنید
گاهی وقت ها شروع به انجام یک کار، سخت ترین قسمت هر کاری است.بنابراین اگر شما حس شروع به کاری را ندارید، می توانید یک تایمر را به مدت پنج دقیقه تنظیم کنید. همچنین می توانید بگویید که بعداز این پنج دقیقه، می توانید کارا متوقف کنید.
11. مشاوره برای ایجاد انگیزه برای درس خواندن
اگر پس از خواندن این مقاله و به کار بستن تمامی بندهای آن، احساس کردید هنوز مسائلی هستند که علی رغم رعایت تمام این نکات، بازهم در آن ها سردرگم هستید و احساس می کنید نیاز به کمک دارید، حتما از یک مشاور تحصیلی کمک بگیرید.
انگیزه درس خواندن بیشتر از هر چیزی به خود شما ربط دارد، پس باید هنر آن را یاد بگیرید و مدام تمرین کنید تا در آن استاد شوید.
پس فقط باید دو کار انجام دهید:
1. مثل افراد موفق و باانگیزه فکر کنید
2. مثل آنها عمل کنید