بزرگنمايي:

آریا جوان - اختلال در ریاضی یا دیسکالکولیا، نوعی ناتوانی در مهارت‌های درک موضوعات مرتبط با حوزه ریاضیات است که این ناتوانی متناسب با توانمندی هوشی و سطح آموزشی کودک نیست.

پریسا خسروتاش، درباره ناتوانی در مهارت‌های درک موضوعات مرتبط با حوزه ریاضیات در برخی از کودکان اظهار کرد: تعدادی از کودکانِ دارای اختلال یادگیری خاص، دارای مشکلاتی در زمینه درک موضوعات مرتبط با حوزه ریاضیات هستند.
اختلال در ریاضی یا دیسکالکولیا به معنای ناتوانی کودک در انجام مهارت‌های مربوط به حساب کردن است که ناتوانی ذکر شده، متناسب با توانمندی هوشی و سطح آموزشی که کودک دریافت می‌کند، نباشد.
وی با بیان اینکه این اختلال معمولا پس از پایان کلاس اول دبستان، قابل تشخیص خواهد بود، افزود: به این دلیل که سیستم آموزشی بیشتر مدارس بر این مبنا استوار است که معمولا آموزش ریاضی تا انتهای کلاس اول، نقش پررنگ و چندان موثری در دروس مدرسه‌ای ایفا نمی‌کند، از همین رو،‌ اختلال در ریاضیات پس از گذراندن کلاس‌های دوم و سوم ظهور مشخص‌تری پیدا می‌کند.
این درمانگر اختلالات یادگیری در ادامه به تشریح برخی از مشکلات و چالش‌های کودکان دارای اختلال ریاضی یا دیسکالکولیا پرداخت که از جمله این مشکلات را مشکل در زمینه مهارت‌های زبانی، مشکل در زمینه نگهداری و حفظ توجه، دشواری‌هایی در زمینه مهارت‌های ادراکی، مشکل در انجام چهار عمل اصلی، مشکل در زمینه مهارت‌های ریاضی، عدم درک صحیح از روابط فضایی، مشکلاتی در زمینه درک مفاهیم زمان و جهت‌گیری، مشکلاتی در زمینه ادراک بینایی و مشکلاتی در زمینه توانایی حرکتی ـ بینایی عنوان کرد.
خسروتاش با اشاره به مشکلاتی در زمینه مهارت‌های زبانی، خاطرنشان کرد: معمولا مهارت‌های زبانی این کودکان با مشکل مواجه می‌شود، به این معنا که این کودکان در زمینه فهمیدن و نام بردن اصطلاحات قابل کاربرد در حیطه ریاضی و از طرفی فهمیدن و نامیدن اعمال و مفاهیم ریاضی دچار مشکل هستند.
وی درخصوص مشکلاتی در زمینه نگهداری و حفظ توجه، ادامه داد: این مشکل نیز به این معناست که در کپی کردن صحیح ارقام، به خاطر سپردن و در حافظه نگهداشتن ارقام و انتقال آنها از یک موقعیت محاسبه به موقعیت دیگر محاسباتی دچار مشکلاتی هستند. کودکان دارای دیسکالکولیا برای به خاطر سپردن شکل ظاهری اعداد و به خاطر سپردن حاصل ضرب محاسبه شده در یک مرحله محاسباتی و انتقال آنها به مرحله بعدی فرایند محاسبه نیز دچار مشکل و چالش هستند.
این درمانگر اختلالات یادگیری تصریح کرد: دشواری‌ در زمینه مهارت‌های ادراکی به این شکل رخ می دهد که این دسته از کودکان معمولا در زمینه درک و تشخیص نمادهای عددی و دسته‌بندی ارقام دچار مشکل هستند.
خسروتاش با اشاره به مشکلاتی در انجام چهار عمل اصلی، گفت: بسیاری از کودکان دارای اختلال ریاضیات برای شمارش اعداد و انجام اعمال جمع، تفریق، ضرب و تقسیم از انگشتان خودشان استفاده می‌کنند یا به جای استفاده از تصویرسازی ذهنی در فضای حافظه خودشان، از ابزارهای کمکی طی انجام این اعمال محاسباتی استفاده می‌کنند. همچنین این کودکان در شمارش و یادگیری جدول ضرب دچار مشکلاتی هستند، زیرا توانمندی ایجاد درک درستی از روابط بین اعداد را ندارند، به تبع آن یادگیری جدول ضرب هم با سختی و تلاش بسیار برای این کودکان رخ خواهد داد.
خسروتاش درخصوص مشکل عدم درک صحیح از روابط فضایی نیز اینگونه توضیح داد: معمولا مشاهده می‌شود که این کودکان از بازی با مکعب‌ها و پازل‌ها استقبال نمی‌کنند و تمایلی به بازی با این ابزارها ندارند. این عدم تمایل می‌تواند به دلیل توانمندی پایین این کودکان در زمینه درک روابط فضایی بین اجسام رخ دهد. از طرفی این کودکان معمولا در درک مفاهیم بالا، پایین، دور، نزدیک، زیر، رو، جلو، عقب، شروع و پایان مشکل دارند.
وجود چنین مشکلاتی، باعث ایجاد ذهنیت فضایی مشکل‌دار از نظام عددی خواهد شد و به دنبال آن کودک در تشخیص فاصله بین اعداد دچار مشکل خواهد شد. به طور مثال مشکل در درک سیستم عددی می‌تواند مانع درک فاصله عدد 6 تا 5 در مقایسه با فاصله عدد 6 تا 3 شود و نتواند درک کند که کدام عدد به 6 نزدیک‌تر هستند.
وی در ادامه درباره مشکلاتی در زمینه درک مفاهیم زمان و جهت‌گیری، خاطرنشان کرد: معمولا کودکان دارای اختلال یادگیری ریاضی در برآورد فراخنای زمان، شامل بررسی و درک فراخنای دقیقه، ساعت، هفته و ماه دچار مشکل هستند. از طرفی زمانی که درگیر انجام تکلیف خاصی می‌شوند، در تخمین این که انجام تکلیف موردنظر چقدر زمان می‌برد دچار مشکل هستند. به همین دلیل خیلی از مواقع برای انجام تکلیف مورد نظرشان، فرصت کم می‌آورند و در نتیجه به درستی از عهده انجام تکلیف‌شان در زمان تعیین شده بر نمی‌آیند.
این درمانگر اختلالات یادگیری تصریح کرد: همچنین مشکلاتی در زمینه ادراک بینایی وجود دارد؛ کودکان دارای اختلال ریاضی هر چند که از قدرت بینایی کافی برخوردار هستند اما مشکلات و چالش‌هایی در زمینه درک بینایی دارند. مشکلات در حیطه ادراک بینایی می‌تواند به شکل‌های مختلف تظاهر پیدا کند؛ یکی از آنها در زمینه درک این موضوع است که نوشتن کلمات در فارسی، از راست به چپ و نوشتن اعداد در ریاضی، از چپ به راست انجام می‌شود.
اما در عین حال عملیات محاسباتی در طی انجام اعمال ریاضی جمع، تفریق و ضرب از سمت راست به چپ و در طی انجام عمل تقسیم از چپ به راست صورت می‌گیرد. کودکان دارای اختلال ریاضی در درک تفاوت در نحوه نوشتن و چگونگی نوشتن در موقعیت‌های گفته شده که از چپ به راست یا از راست به چپ باشد، دچار سردرگمی می‌شوند.
خسروتاش ادامه داد: از سوی دیگر، کودکان دارای دیسکالکولیا در درک یکپارچه یک شکل هندسی دچار مشکل می‌شوند. به طور مثال وقتی با یک چند ضلعی مواجه می‌شوند، ایجاد درک منسجمی از آن شکل برایشان سخت است و ممکن است آن شکل را مانند چند خط غیر مرتبط با هم در نظر بگیرند. همچنین ممکن است در تشخیص اشکال متفاوت هندسی از یکدیگر دچار مشکل شوند. در تشخیص و درک موقعیت مکانی اعداد، درک صحیح حجم اشیا و اجسام نیز دچار مشکلاتی هستند.
وی در ادامه با اشاره به مشکلاتی در زمینه توانایی حرکتی ـ بینایی، افزود: این مشکل معمولا به شکل عدم توانمندی کودک در کپی کردن اعداد، حروف و شکل‌های هندسی تظاهر می‌یابد.