بزرگنمايي:

آریا جوان - ایلنا / دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه در خصوص احتمال افزایش همکاری‌های ایران و اروپا با توجه به نگرانی‌هایی که اروپاییان از ترامپ دارند، گفت: این موضوع مشروط به این است که سیاست‌های ما در قبال روسیه و خاورمیانه به طور قابل توجهی تغییر کند. اولین گام اطمینان بخشی در خصوص برنامه‌های هسته‌ای است و گام بعدی آن تغییر سیاست در قبال روسیه و هم‌پیمانی با آن و سیاست ‌های ایران در خاورمیانه است. در شرایط فعلی، اروپا نیز علاقه‌مند نیست که روس‌ها پیروز شوند و نسبت به قدرت‌گیری ترکیه در منطقه و سوریه نگران است. همچنین، با سیاست‌های یک‌طرفه آمریکا در قبال اسرائیل موافق نیستند. این شکاف‌ها می‌تواند فرصت‌هایی را ایجاد کند که ما بتوانیم با سیاست معقول و درستی از آن‌ شکاف‌ها استفاده کنیم.
قاسم محبعلی دیپلمات بازنشسته وزرات امور خارجه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه ارزیابی خود از صحبت‌های اخیر عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان در مورد دور جدید گفت‌وگو‌ها با اروپا و احتمال کاهش تنش در روابط این و اروپا در ماه‌های آتی، تصریح کرد: با توجه به شکاف ایجاد شده بین اروپا و آمریکا، به ویژه در مسئله اوکراین و رفتار سیاست ترامپ در نزدیکی با روسیه، این موضوعات می‌تواند فرصتی برای ایران تلقی شود. این بدین معناست که ممکن است روابط اروپا و آمریکا همچنان تیره‌تر شود. البته باید صبر کرد و دید که آیا این پیش‌بینی صحیح است یا خیر. در این چارچوب، ممکن است اروپا تمایلی به حمایت از سیاست‌های فشار حداکثری آمریکا علیه ایران نداشته باشد.
بازگشت پروازهای لوفت‌هانزا به ایران می‌تواند سیگنال مثبتی باشد
وی ادامه داد: به احتمال زیاد، بازگشت پروازهای لوفت‌هانزا به ایران می‌تواند سیگنال مثبتی باشد که نشان‌دهنده تمایل آن‌ها به بهبود مناسبات با ایران است و از تیره‌تر شدن روابط جلوگیری کنند. البته این موضوع بستگی به طرف ایرانی هم دارد که باید متوجه شود در این بازی بزرگ میان روسیه و آمریکا، سرنوشتی مشابه اوکراین برایش رقم نخورد و روی روسیه قمار نکند. اگر اروپایی‌ها چنین درکی پیدا کنند، شاید فرصتی باشد که روابط ایران و اروپا بهبود یابد. 
باید از شکاف‌ در روابط میان آمریکا و اروپا با یک سیاست معقول استفاده کنیم
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل در خصوص احتمال افزایش همکاری‌های ایران و اروپا با توجه به نگرانی‌هایی که اروپایی‌ها از ترامپ دارند، عنوان کرد: این موضوع مشروط به این است که سیاست‌های ما در قبال روسیه و خاورمیانه به طور قابل توجهی تغییر کند. اولین گام اطمینان‌بخشی در خصوص برنامه‌های هسته‌ای است و گام بعدی آن تغییر سیاست در قبال روسیه و هم‌پیمانی با آن و سیاست‌های ایران در خاورمیانه است. در شرایط فعلی، اروپا هم علاقه‌مند نیست که روس‌ها پیروز شوند و نسبت به قدرت‌گیری ترکیه در منطقه و سوریه نگران است. همچنین، با سیاست‌های یک‌طرفه آمریکا در قبال اسرائیل موافق نیستند. این شکاف‌ها می‌تواند فرصت‌هایی را ایجاد کند که ما بتوانیم با سیاست معقول و درستی از آن‌ شکاف‌ها استفاده کنیم. با این حال، این راه‌حل نهایی نیست، زیرا طرف دعوای اصلی ما آمریکا و اسرائیل هستند. اروپا با ما مشکل دارد، اما طرف تخاصم اصلی ما نیست و می‌تواند در این چارچوب موقعیت ما را تقویت کند تا ما با موضع بهتری با آن‌ها طرف شویم.
ما باید به عنوان کشوری که متعهد به ان‌پی‌تی هستیم، کاملاً شفاف و روشن عمل کنیم
محبعلی در پاسخ به این سوال که به نظر شما گزارش‌های آژانس بین‌المللی اتمی چه تاثیری در تصمیم اروپایی‌ها برای فعال کردن مکانیزم ماشه‌ خواهد داشت و آیا امر سیاسی جایگزین اقدامات فنی این سازمان شده است، بیان کرد: در نهایت، ما باید به عنوان کشوری که متعهد به ان‌پی‌تی هستیم، کاملاً شفاف و روشن عمل کنیم. طبیعی است که از عدم شفافیت یا اختلافات بین ما و آژانس، طرف‌های دیگر بهره‌برداری سیاسی خواهند کرد. این واقعیت قضیه است و در شورای حکام، نفوذ اروپایی‌ها و غربی‌ها نمی‌تواند نادیده گرفته شود. 
باید اطمینان آژانس بین‌المللی اتمی را بدست آوریم
این کارشناس سیاست خارجی ایران افزود: شفافیت در کار ما ضروری است. اگر سیاست واقعی ایران این باشد که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و نیازی به سلاح هسته‌ای ندارد، باید اطمینان آژانس را فراهم کند. این یکی از جنبه‌هایی است که می‌تواند به ما کمک کند که با همکاری اروپایی‌ها جلوی اسنپ بک را بگیریم و از ایجاد بحران‌های جدید با بازگشت تحریم‌های سازمان ملل، جلوگیری کنیم. می‌توانیم با اروپایی‌ها همکاری کنیم و باید همزمان با آژانس کار کنیم تا آژانس اعلام کند که از نظر آن‌ها، برنامه هسته‌ای ایران دچار انحراف نیست. این فرصت را به اروپایی‌ها می‌دهد که هم به اسنپ‌بک برنگردند و هم با آمریکایی‌ها همکاری نکنند.
یکی از هنرهای سیاستمداران این است که از فرصت‌ها حداکثر بهره‌برداری را کنند
وی با بیان اینکه سیاست و اقدامات سیاسی در چارچوب زمانی و مکانی قابل تعریف است و حال حاضر در شرایط سختی قرار دارد، گفت: به عنوان مثال، اگر دموکرات‌ها در قدرت بودند، شاید این سیاست‌ها راحت‌تر پیش می‌رفت. با توجه به وضعیت ترامپ، دموکرات‌ها، نتانیاهو و شرایطی که در منطقه به وجود آمده، نسبت به یک سال گذشته، اوضاع سخت‌تر شده است. اما به همان نسبت، شکاف‌هایی که بین اروپا و آمریکا و حتی بین اعراب و آمریکا در زمینه غزه به وجود آمده، می‌تواند فرصت‌هایی را برای ایران فراهم کند. یکی از هنرهای سیاستمداران و دیپلمات‌ها این است که از فرصت‌ها که مانند شهاب‌سنگ می‌مانند و در یک لحظه می‌آیند و می‌روند، حداکثر بهره‌برداری را کنند. در تاریخ هم شاهد مثال‌هایی هستیم، مانند آقای قوام‌السلطنه یا آقای فروغی که در شرایطی که ایران بسیار ضعیف بود، از شکاف‌هایی که بعد از جنگ جهانی دوم بین غرب و شوروی سابق به وجود آمد، حداکثر استفاده را کردند و تمامیت ارضی ایران را حفظ کردند. 
حالا که روسیه و آمریکا هم سیاست شدند، ایران نباید فکر کند که همکاری با روسیه به نفعش است
این دیپلمات با تجربه عنوان تاکید کرد: اکنون ایران باید سیاست هوشمندانه‌ای را اتخاذ کند و اطمینان‌بخشی به اروپا را در نظر داشته باشد که ایران هیچ تهدیدی برای اروپا نیست و در اوکراین نیز همکار روسیه نیست، حالا که روسیه و آمریکا هم‌سیاست شدند، ایران نباید فکر کند که همکاری باروسیه به نفعش است. این موضوع نه تنها در رابطه با اوکراین و همکاری با روسیه، بلکه در خاورمیانه و از جنبه هسته‌ای هم باید مورد توجه قرار گیرد. با توجه به شکاف‌هایی که وجود دارد، ایران باید بتواند از این اختلافات و رقابت‌ها حداکثر بهره‌برداری را برای منافع ملی و امنیت ملی خود انجام دهد.
اعراب نمی‌توانند سیاست ترامپ را در قضیه فلسطین بپذیرند
وی خاطرنشان کرد: این هنر دیپلمات و سیاستمدار است که از شرایط زمانی و فرصت‌ها به بهترین شکل استفاده کند. می‌توان گفت که اگر ترامپ این سیاست را در قبال روسیه اتخاذ نمی‌کرد، شرایط در ایران ممکن بود بسیار سخت‌تر و تلخ‌تر باشد. سوالات و چالش‌ها نیز وجود دارد. اعراب نمی‌توانند سیاست ترامپ را در قضیه فلسطین بپذیرند و نمی‌توانند با آن همکاری کنند. اروپایی‌ها هم نمی‌توانند در سیاست‌های خود در قبال اوکراین با آمریکا همکاری کنند. در این شرایط، ایران می‌تواند با استفاده از این وضعیت، نقاط ضعف و نیازهای آن‌ها را شناسایی کرده و موقعیت خود را در قبال آمریکا و اسرائیل بهبود بخشد.