آریا جوان - تبیان / نتایج خسارت‌بار و هزینه‌زای این عادات مالی اشتباه قابل انکار نیست. در واقع بسیاری از این رفتارهای غلطی که در ما تبدیل به عادت شده، حاصل الگوهای اشتباهی است که در کودکی و نوجوانی در ما ریشه دوانده است.
این مسئله برای بسیاری از والدین تبدیل به یک نگرانی شده است. نگرانی از آینده مالی خانواده و نگرانی در مورد اینکه نکند بچه‌ها هم مثل خودشان ولخرج و مصرف‌گرا شوند. عدم توجه نظام آموزشی به مهارت‌افزایی در حوزه مالی هم باعث شده والدین خودشان برای آموزش مسائل مالی به فرزندشان دست به کارشوند.
اما چگونه می‌توان خرید هوشمندانه را از همان کودکی و نوجوانی به بچه‌ها آموزش داد و از بسیاری عادت‌های مالی آن‌ها در بزرگسالی جلوگیری کرد؟
گام اول اصلاح عادات مالی اشتباه خودتان است چرا که بچه‌ها به سرعت رفتار دیگران و خصوصا والدینشان را تقلید می‌کنند. بنابراین در زندگی قناعت پیشه کنید و مهارت‌های اولیه مالی مثل بودجه‌بندی و پس‌انداز را یاد بگیرید.
![]()
فرصت خرید کردن و تجربه حضور در فروشگاه را از بچه‌ها سلب نکنید. بسیاری از والدین ترجیح می‌دهند بدون حضو فرزندشان خرید کنند تا آرامش خاطر بیشتری داشته باشند. این در حالی است که بچه‌ها با حضور در فروشگاه بهتر قیمت‌ها را درک می‌کنند و متوجه محدودیت منابع مالی می‌شوند.
پیش از اینکه برای خرید کردن به فروشگاه بروید، با کمک بچه‌ها لیست خرید بنویسید. بچه‌ها بسیاری از نکات آموزشی مثل انتخاب درست و حذف موارد غیر ضروری را از طریق لیست‌نویسی یاد می‌گیرند.
در تجربه خرید حضوری با بچه‌ها، به آن‌ها مقدار کمی پول نقدی بدهید تا خوراکی که می‌خواهند را بخرند. اگر دست روی خوراکی گذاشتند که قیمت آن بیشتر از پولی است که در دست دارند، برای آن‌ها توضیح دهید تا خوراکی دیگری را انتخاب کنند. با این کار بچه‌ها متوجه ارزش پول نیز می‌شوند.
در مورد تفاوت خواسته‌ها و نیازها با بچه‌ها صحبت کنید تا متوجه شوند خرید چه چیزهایی را اولویت دهند. مثلا داشتن لباس مناسب جزوی از نیازهای اوست اما داشتن کنسول بازی گران قیمت جزوی از خواسته‌هاست که باید برای داشتن آن پول‌های خود را پس‌انداز کند.
یا اینکه اگر با فرزندتان به فروشگاه رفتید و اسباب بازی خواست، نانی که در سبد خریدتان گذاشته‌اید را به او نشان بدهید و از او بپرسید که فرق بین اسباب بازی و نان چیست؟
به بچه‌ها پیشنهاد بدهید با پول‌هایی که پس‌انداز کرده‌اند برای دوستانشان هدیه بخرند چرا که هم با مفهوم نیکوکاری آشنا می‌شوند و هم در تجربه خرید و دیدن قیمت‌ها، به گونه‌ای دست به انتخاب می‌زنند که پول‌هایشان تمام نشود.
اگر فرزند شما در خرج کردن پول‌هایش ولخرجی کرد یا خرید نامناسب و اشتباهی داشت او را سرزنش نکنید بلکه با صحبت کردن اشتباهش را برایش توضیح دهید. همچنین اجازه دهید بچه‌ها از اشتباهاتشان نتیجه درستی بگیرند. فراموش نکنید که اشتباه فرصت رشد فرزند شما را فراهم می‌کند.