آریا جوان - خراسان / مفهوم «ایکیگای» به یک رویکرد اشاره دارد که هدف آن پیدا کردن تعادلی میان لذت، مهارت، نیازهای جامعه و منابع درآمدی است
مفهوم «ایکیگای» (Ikigai)که ریشه در فرهنگ ژاپنی دارد، به معنای «دلیل بیدار شدن در صبح» است. در واقع، ایکیگای تلاقی چهار عنصر اصلی است: آن چه که دوست دارید، آن چه که در آن مهارت دارید، آن چه که دنیا به آن نیاز دارد و آن چه که می‌توانید بابت آن پول دریافت کنید. این چهار عنصر به فرد کمک می‌کنند تا به تعادلی در زندگی برسد که نه تنها از نظر مالی پایدار باشد، بلکه از نظر عاطفی و روحی هم رضایت‌بخش باشد.
4 عنصر ایجاد تعادل
ایکیگای به چهار بخش یا عنصر تقسیم می‌شود که هر کدام نقشی اساسی در تعریف زندگی معنادار دارند. این عناصر به طور خلاصه شامل این موارد هستند:
1 آن چه که دوست دارید (علاقه): علاقه‌ها و اشتیاق های شما بخش مهمی از ایکیگای را تشکیل می‌دهند. این عنصر بر اساس چیزهایی است که شما از انجام آن‌ها لذت می‌برید و شما را سرشار از انرژی می‌کند. زمانی که فعالیت‌هایتان با علاقه‌هایتان همخوانی داشته باشد، حس رضایت بیشتری از زندگی خواهید داشت.
2آن چه که در آن مهارت دارید (تخصص): مهارت‌ها و توانمندی‌هایی که به‌طور طبیعی در آن‌ها برتر هستید، دومین بخش از ایکیگای است. در این جا اهمیت دارد که شما در فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، تسلط و مهارت کافی داشته باشید تا به نتایج مطلوب برسید.
![]()
3 آن چه که دنیا به آن نیاز دارد(رسالت): ایکیگای تنها به منافع فردی محدود نمی‌شود، بلکه به نیازهای جامعه توجه دارد. کاری که انجام می‌دهید، باید در خدمت دیگران و رفع نیازهای اجتماعی باشد. این بخش نشان می‌دهد که چگونه می‌توانید از توانایی‌های خود برای کمک به دیگران و بهبود جهان استفاده کنید.
4 آن چه که بابت آن می‌توانید درآمد کسب کنید(حرفه): بخش آخر ایکیگای به پایداری مالی اشاره دارد. بدون داشتن منبعی برای درآمد، هر چند که فعالیت شما معنادار و لذت‌بخش باشد، نمی‌تواند به صورت پایدار ادامه یابد. در نتیجه، این عنصر به تامین مالی زندگی اشاره دارد که یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ایکیگای محسوب می‌شود.
اهمیت خودشناسی در زندگی روزمره
پیدا کردن ایکیگای نیازمند تعمق و خودشناسی است. این فرایند به سرعت اتفاق نمی‌افتد و ممکن است زمان‌بر باشد. برخی افراد از طریق آزمون و خطا و با تجربه‌های مختلف، به تدریج ایکیگای خود را پیدا می‌کنند. برای شروع، می‌توان با پرسیدن چند سوال اساسی به جست وجوی ایکیگای پرداخت: چه کارهایی من را خوشحال می‌کند؟ در چه فعالیت‌هایی مهارت دارم؟ چگونه می‌توانم به دیگران کمک کنم؟ چه فعالیت‌هایی می‌توانند منبع درآمد من باشند؟ پاسخ به این سوالات می‌تواند راهنمایی اولیه برای یافتن ایکیگای باشد. ایکیگای فلسفه‌ای است که به ما می‌آموزد، زندگی معنادار تنها با دنبال کردن علاقه‌های شخصی یا صرفاً کسب درآمد به دست نمی‌آید، بلکه نیازمند تعادلی میان این دو و خدمت به دیگران است. این فلسفه به ویژه در فرهنگ ژاپن نشان داده که چگونه می‌توان با داشتن هدفی در زندگی، حتی در سنین بالا، شادی و سلامت را حفظ کرد. با یافتن ایکیگای، نه تنها می‌توانیم زندگی رضایت‌بخشی داشته باشیم، بلکه می‌توانیم به بهبود جامعه و جهان پیرامون خود کمک کنیم. اگر بتوانید در چهار عنصر ایکیگای به تعادل و انطباق برسید، هر روز صبح دلیلی خواهید داشت برای بیدار شدن و زندگی کردن.
نویسنده: دکتر پرستو امیری | متخصص روان شناسی سلامت و روان درمانگر