آریا جوان
نگاهی به آثار «سعید روستایی» با درام‌های پیچیده و شخصیت‌های چند‌لایه
دوشنبه 5 آذر 1403 - 23:12:08
آریا جوان - فیلم نیوز / چند ماه قبل خبر ثبت درخواست پروانه ساخت «زن و بچه» به کارگردانی «سعید روستایی» از سوی سیدجمال ساداتیان به گوش رسید و حالا شش ماه بعد از ارائه درخواست، پروانه‌ی ساخت این فیلم صادر شده است. این پروژه یک درام اجتماعی در فضایی متفاوت با آثار قبلی سعید روستایی است که پیش تولیدش در مراحل نهایی قرار دارد و فیلمبرداری آن به زودی آغاز می‌شود.
سعید روستایی، یکی از مهم‌ترین فیلمسازان نسل نوین سینمای ایران، با تمرکز بر موضوعات اجتماعی و روایت‌های پرتنش، جایگاه منحصربه‌فردی در سینما به دست آورده است. آثار او، نظیر «ابد و یک روز»، «متری شیش و نیم» و «برادران لیلا»، نه تنها به موفقیت‌های هنری و تجاری دست یافته‌اند، بلکه به‌عنوان تحلیل‌های دقیق از مسائل اجتماعی و خانوادگی در جامعه ایران شناخته می‌شوند. روستایی در آثارش از روایت‌های ساده و تک‌بعدی پرهیز می‌کند و به شخصیت‌پردازی‌های چندلایه و روابط پیچیده میان شخصیت‌ها می‌پردازد. او با نگاهی مستندگونه و استفاده از لوکیشن‌های واقعی، به ایجاد فضایی نزدیک به زندگی واقعی دست می‌زند که مخاطب را به عمق داستان‌ها و شخصیت‌ها می‌کشاند. دیالوگ‌نویسی دقیق و پرجزئیات، یکی از مهم‌ترین نقاط قوت روستایی است؛ دیالوگ‌هایی که هم‌زمان از زبان عامه و ساختاری هنری بهره می‌برند و تضادهای عاطفی و اجتماعی شخصیت‌ها را به بهترین شکل منعکس می‌کنند.آثار روستایی، همواره از سوی منتقدان و جشنواره‌های معتبر بین‌المللی مورد تحسین قرار گرفته‌اند. «ابد و یک روز» با ساختار دراماتیک قدرتمندش، نقطه‌ی عطفی در آغاز مسیر حرفه‌ای او بود و او در فیلم‌های بعدی خود نشان داد که درک عمیقی از جامعه دارد و با جسارت و هنرمندی، پیچیدگی‌های اجتماعی و عاطفی را به تصویر می‌کشد. به بهانه صدور پروانه ساخت برای فیلم جدید روستایی، نگاهی داریم به آثار قبلی این کارگردان.
برادران لیلا | 1400
 «برادران لیلا» اجازه اکران نداشت و نسخه غیرقانونی آن بسیار مورد توجه قرار گرفت.
فضای فیلم: «برادران لیلا»، درامی اجتماعی است که در دل خانواده‌ای گرفتار بحران‌های اقتصادی و فرهنگی روایت می‌شود. این فیلم تصویری واقع‌گرایانه از بخشی از جامعه‌ی امروز ایران ارائه می‌دهد؛ جامعه‌ای که در آن فشار سنت‌های دیرینه، خانواده‌ها را دچار شکاف کرده است. فضای فیلم سرشار از تنش، تراژدی، و لحظاتی از همدلی و اتحاد است. بحران‌های اقتصادی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی داستان، بر روابط میان اعضای خانواده سایه می‌اندازد و منجر به تصمیم‌هایی می‌شود که تأثیرات عمیق و گاه ویرانگر دارند. برادران لیلا علاوه بر نقد اجتماعی، پرسشی فلسفی درباره مفهوم خانواده، نقش سنت، و مسئولیت‌های فردی مطرح می‌کند.

شخصیت‌پردازی: برادران لیلا هر یک نماینده‌ی بخشی از جامعه هستند و با شخصیت‌پردازی دقیق و لایه‌لایه‌شان، به داستان عمق می‌بخشند. برای مثال یکی از برادران (منوچهر) قدرت‌طلب و فرصت‌جو است که ارزش‌های خانوادگی را قربانی جاه‌طلبی خود می‌کند. منوچهر با شخصیت متناقض خود، از یک سو به دنبال کسب قدرت است و از سوی دیگر، ضعف‌های درونی‌اش او را به مردی عصبی و ناپایدار تبدیل می‌کند. دیگری (‍ پرویز) مردی سرکوب‌شده و گرفتار است که در مواجهه با فشارهای اقتصادی و مسئولیت‌های سنگین، به فردی منفعل و ناامید تبدیل شده است. علیرضا نماینده‌ی نسل جوانی است که از وعده‌های توخالی نسل قبل ناامید شده‌اند و کوچک‌ترین برادر (فرهاد)، نمادی از نسل خاموشی است که تحت تأثیر تصمیمات دیگران زندگی می‌کند. در کنار آن‌ها، شخصیت لیلا به‌عنوان تنها خواهر خانواده، محور اتحاد و در عین حال، نقطه‌ی اصطکاک میان سنت و مدرنیته است. در این میان پدر و مادر خانواده نماینده‌ی قشر سنتی جامعه هستندکه از فرزندانِ خود جز فرمان‌برداری چیزی نمی‌خواهند.
متری شیش و نیم |1397
 «متری شیش‌ونیم» با دو شخصیت جذاب ناصر و صمد، یکی از فیلم‌های پلیسی قدرتمند چند وقت اخیر به حساب می‌آید.
فضای فیلم: متری شیش و نیم دومین اثر بلند سعید روستایی، درامی اجتماعی با محوریت مبارزه با مواد مخدر است که به شیوه‌ای متفاوت از دیگر آثار این ژانر، واقعیت تلخ و پیچیده این بحران را به تصویر می‌کشد. فیلم، از دل یک روایت پلیسی-جنایی، به بررسی لایه‌های عمیق‌تری از آسیب‌های اجتماعی می‌پردازد. فضای فیلم ترکیبی از خشونت، تنش، و واقع‌گرایی اجتماعی است که با ریتمی تند و دیالوگ‌های پرمحتوا به مخاطب القا می‌شود.
تصویربرداری مستندگونه، لوکیشن‌های واقعی و طراحی صدایی که زندگی در لایه‌های پنهان جامعه را منعکس می‌کند، به ایجاد فضایی خفقان‌آورِ فیلم کمک کرده‌اند. دوربین، بدون قضاوت و با نگاهی بی‌طرفانه، زندگی دو روی سکه را به تصویر می‌کشد: از یک سو، تلاش پلیس برای مبارزه با شبکه‌های مواد مخدر و از سوی دیگر، دلایل و چالش‌های انسان‌هایی که در این سیستم گرفتار شده‌اند.
شخصیت‌پردازی: شخصیت‌های متری شیش و نیم پیچیدگی‌های خاص خود را دارند و فراتر از تیپ‌های معمول عمل می‌کنند. برای مثال صمد، افسر پلیسی سخت‌گیر اما درگیر با تضادهای اخلاقی، نماینده‌ی کسانی است که در سیستم مبارزه با جرم، هم تلاش می‌کنند عدالت را برقرار کنند و هم با واقعیت‌های تلخ و ناکارآمدی‌ها مواجه‌اند. ناصر خاکزاد نیز با شخصیتی کاریزماتیک و عمیق، نه تنها ضدقهرمان داستان است، بلکه به نوعی نماد کسانی است که در چرخه‌های فقر و جرم گرفتار شده‌اند. ناصر فردی است که مخاطب، در عین محکوم کردنش، نمی‌تواند او را به‌طور کامل قضاوت کند.
ابد و یک روز | 1396
 سعید روستایی با فیلم اولش «ابد و یک روز» با استقبال زیادی روبه‌رو شد.
فضای فیلم: «ابد و یک روز» اولین اثر بلند سعید روستایی، روایتی تلخ و پرجزئیات از بحران‌های خانوادگی در طبقه‌ی پایین جامعه است. فیلم، درامی خانوادگی است که از خلال جزئیات روابط میان اعضای یک خانواده، به بررسی مسائل عمیق‌تری همچون فقر، اعتیاد، و فروپاشی اجتماعی می‌پردازد. فضای فیلم سرشار از تنش، ناامیدی و لحظات احساسی عمیق است که با بازی‌های قدرتمند بازیگران و دیالوگ‌های قوی، مخاطب را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. «ابد و یک روز» عمدتاً در فضای محدود خانه‌ای کوچک روایت می‌شود که به‌خوبی تنگناها و محدودیت‌های زندگی این خانواده را منعکس می‌کند. این فضای بسته، به عنوان استعاره‌ای از محدودیت‌های زندگی شخصیت‌ها عمل می‌کند؛ جایی که تصمیم‌های گذشته، آینده‌ی آن‌ها را به دام انداخته است.
شخصیت‌پردازی: شخصیت‌های «ابد و یک روز» هر یک نماینده‌ی بخشی از جامعه هستند و به شیوه‌ای واقع‌گرایانه پرداخته شده‌اند، برای مثال سمیه به‌عنوان شخصیت محوری داستان، دختری است که خود را فدای خانواده‌اش کرده است. نگاه‌های او و لحظات سکوتش، بیشتر از دیالوگ‌ها، حس ناامیدی و اضطرابش را منتقل می‌کند. مرتضی، برادر بزرگ خانواده، شخصیتی است که تلاش می‌کند با تصمیم‌های اقتصادی و گاهی منفعت‌طلبانه، زندگی خانواده را اداره کند. او مردی پیچیده است که در عین داشتن نیت‌های خیرخواهانه، گاهی به رفتارهایی خودخواهانه تن می‌دهد. محسن، برادر معتاد خانواده، یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های فیلم است. او نماینده‌ی کسانی است که زیر فشارهای اقتصادی و اجتماعی به نابودی کشیده شده‌اند.

http://www.javanannews.ir/fa/News/1416881/نگاهی-به-آثار-«سعید-روستایی»-با-درام‌های-پیچیده-و-شخصیت‌های-چند‌لایه
بستن   چاپ