چاپ

آریا جوان - ایلنا / دیپلمات با سابقه وزارت امور خارجه گفت: طرح مودت شاید به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و کشورهای منطقه باید احساس کنند که بدون جمهوری اسلامی ایران، با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. به نظر می‌رسد که اکنون زمان مناسبی نیست. فکر می‌کنم کمی صبوری و زیر نظر گرفتن تحولات منطقه، شرایط را برای ما آماده‌تر می‌کند. همانطور که اشاره کردم بازی تازه آغاز شده است و کشور‌هایی که اظهار خوشحالی از فروپاشی سوریه دارند و تصور می‌کنند پیروز میدان شدند ممکن است به زودی با صحنه‌ای مواجه شوند که اختلافات میان آن‌ها به درگیری‌های جدیدی منجر شده است.
رامین مهمان‌پرست سخنگو سابق وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با ایلنا، در رابطه تحولات منطقه در یک سال و نیم گذشته و فضای امنیتی حاکم میان کشور‌های خاورمیانه، گفت: تحولات منطقه یک مسئله دنباله‌دار است و ریشه در وقایع متعددی دارد که در گذشته رخ داده و اکنون در همان مسیر دچار فراز و نشیب می‌شود. داستان وجود یک غده سرطانی به نام اسرائیل در منطقه، که پس از جنگ جهانی دوم آغاز شد، شاید شروع این ماجرا و ناآرامی‌ها بوده است. تا زمانی که این رژیم به جنایت، نسل‌کشی و اشغالگری ادامه می‌دهد، این داستان تمامی نخواهد داشت. با نابودی این غده سرطانی، ممکن است موانع برطرف شود. اما آنچه به وقایع اخیر بازمی‌گردد، ظرف حدود 15 تا 16 ماه گذشته یک داستان جدیدی شکل گرفته است. قبل از عملیات طوفان‌الاقصی، آمریکایی‌ها و برخی از کشورهای اروپایی با حمایتی که از رژیم صهیونیستی داشتند، به دنبال عادی‌سازی روابط (پیمان ابراهیم) این رژیم نامشروع با کشورهای عربی منطقه بودند و در گام آخر، بحث عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان را پایه‌گذاری می‌کردند.
طولانی شدن عملیات نظامی رژیم صهیونیستی، به نوعی شکستن هیبت و هیمنه اسرائیل تلقی می‌شود

وی ادامه داد: شرایط به‌گونه‌ای بود که مردم فلسطین، به‌دلیل فشارها و جنایاتی که در آن سرزمین انجام می‌شد، از روی شدت این فشارها، دست به عملیات طوفان‌الاقصی زدند. این مسئله برای رژیم صهیونیستی بهانه‌ای شد تا جنایت‌های خود را علنی‌تر و گسترده‌تر دنبال کند. درگیری اسرائیل با گروه‌های شبه‌نظامی مانند حماس و حزب‌الله و همچنین جنبش انصارالله یا حشد الشعبی در عراق، برای آن‌ها قابل تحمل نبود، زیرا احساس می‌کردند که در حال وارد شدن به یک جنگ فرسایشی هستند و در برابر ارتش کلاسیک قرار دارند. طولانی شدن این مسئله، نوعی شکست و شکستن هیبت و هیمنه اسرائیل تلقی می‌شود. سعی کردند شکل بازی را تغییر دهند و درگیری را گسترش دهند و با همین رویکرد، بحث حمله به کنسولگری ما را در دستور کار قرار دادند. شهادت فرماندهان حزب‌الله و حماس و ترور اسماعیل هنیه در تهران، مسائلی بودند که توسط کابینه جنگی اسرائیل دنبال می‌شد تا بر اساس عکس‌العمل‌هایی که نشان داده می‌شود، دامنه تنش و جنگ گسترش یابد.
حوادث سوریه با هماهنگی آمریکا، اسرائیل و ترکیه و حمایت‌های مالی قطر همراه بود
این دیپلمات با سابقه با اشاره به نسل‌کشی توسط رژیم صهیونیستی، تصریح کرد: شاید تمام این جنایت‌ها نتوانسته باشد نتیجه و دستاورد ملموسی برای اسرائیلی‌ها داشته باشد و آن‌ها نتوانسته‌اند امنیت را در داخل سرزمین‌های اشغالی تأمین کنند و هزینه‌های سنگین اقتصادی نیز به آن‌ها تحمیل شده است. در همین حین، بحث ورود به جنوب لبنان با هدف اشغال مناطقی و زمین‌گیر کردن حزب‌الله مطرح شد، که آن‌ها نیز به هدف مشخصی دست نیافتند. پس از بحث آتش‌بس، بلافاصله شاهد ورود نیروهای مسلح مخالف بشار اسد به سوریه بودیم که این موضوع نشان‌دهنده هماهنگی‌ای است که از مدت‌ها قبل صورت گرفته و دخالت و مشارکت برخی کشورها مانند آمریکا، اسرائیل و ترکیه و همچنین حمایت‌های مالی قطر را شامل می‌شود. این نیروهای مسلح بدون احساس مقاومتی وارد سوریه شدند که نشان‌دهنده این است که یک کار عملیاتی برنامه‌ریزی شده مدت‌ها قبل در حال انجام بوده است.
رفتن بشار اسد پایان ماجرا نیست، آغاز یک داستان جدید در منطقه است
مهمان‌‌پرست عنوان کرد: هدف همه این برنامه‌ریزی‌ها، همان‌طور که پیش از عملیات طوفان‌الاقصی دنبال می‌شد، میدان دادن گسترده به اسرائیل در منطقه غرب آسیا و تضعیف کشورهای اسلامی، به‌ویژه کشورهای بزرگ و قدرتمند اسلامی است. به عبارت دیگر، آن‌ها به دنبال تجزیه کشورهای بزرگ منطقه هستند. وقتی کشورهای قدرتمند در منطقه دچار چالش می‌شوند، اسرائیل موانع کمتری را برای دنبال کردن برنامه‌های خود خواهد دید. به نظر می‌رسد که تازه یک بازی بسیار حساس در منطقه آغاز شده است. در واقع، رفتن آقای بشار اسد پایان ماجرا نیست و آغاز یک داستان جدید در منطقه است که می‌تواند به شدت کشورهای مختلف و خود منطقه را تحت تأثیر قرار دهد.
حدود 120 گروه مسلح در سوریه فعال هستند که تعارض منافع جدی میان آن‌ها وجود دارد
وی با اشاره به گروه تحریرالشام که به عنوان نیروی برتر در سوریه مشغول پیگیری مسائل داخلی هستند و ارتباطات خارجی را دنبال می‌کنند، گفت: ممکن است این رویه آتش زیر خاکستر باشد. در حال حاضر، حدود 120 گروه مسلح در سوریه فعال هستند و تعارض منافع جدی بین بازیگردان‌های صحنه در این ماجرا مشاهده می‌شود. از یک طرف، ترکیه به عنوان کشوری که احساس می‌کند پیروزی بزرگی به دست آورده، جریان تحت حمایت خود را در سوریه حاکم کرده و بشار اسد را از این کشور بیرون کرده است. آن‌ها به دنبال اهداف خود هستند و شاید برخی از رویاپردازی‌های عثمانی‌گری در ذهن مسئولین دولت ترکیه وجود داشته باشد. همچنین، غلبه یک جریان مربوط به اخوان المسلمین در منطقه، حتماً تضاد جدی با منافع کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات، کویت و مصر ایجاد می‌کند. این کشورها یک بار خطر بیداری اسلامی را در کنار خود احساس کرده‌اند.
مقابله جریان اخوان المسلمین با کشور‌هایی که وهابیت و سلفی‌گری در آن‌ها حاکم است
این تحلیل‌گر مسائل منطقه در رابطه با تعارضات میان کشورها و گروه‌های منطقه که می‌تواد منجر به وقوع یک درگیری و نزاع جدید شود، بیان کرد: در جریان بیداری اسلامی، جریان اخوان المسلمین به عنوان پیشگام مطرح بود و کشورهایی که مبنای اعتقادی‌شان با اخوان اختلاف دارد، به‌ویژه کشورهایی که وهابیت و سلفی‌گری در آن‌ها حاکم است، این جریان اخوانی را به عنوان دشمن خود می‌نگرند. بنابراین، تضاد منافع میان این مسئله که در سوریه اتفاق افتاده و حمایت ترکیه و قطر از آن، حتماً بین کشورهایی مانند عربستان، امارات، کویت و مصر به وقوع خواهد پیوست. در این راستا، بحث کردها نیز مطرح است، زیرا آمریکایی‌ها در شمال سوریه، کردها را تقویت می‌کنند و ترکیه به عنوان دشمن اصلی، نگرانی جدی از تحرکات کردها دارد. این مسئله نیز تعارض منافع دیگری را رقم می‌زند. موضوع بعدی که می‌تواند مشکل‌ساز باشد، رقابت میان ترکیه و اسرائیل در منطقه است که خود می‌تواند زمینه‌ساز یک درگیری باشد. از سوی دیگر، اگر قرار باشد یک جریان اسلامی در سوریه حاکم شود، اسرائیل احساس خطر خواهد کرد و اجازه نخواهد داد.
طرح شیطنت‌آمیز آمریکایی-اسرائیلی برای تجزیه کشورهای قدرتمند منطقه
سه کشور به شدت در معرض خطر تجزیه قرار دارند
این کارشناس ارشد حوزه غرب آسیا با بیان اینکه تحریک قومیت‌ها و اقلیت‌ها که در سوریه زمینه‌هایی دارند که می‌تواند به کشورهای دیگر نیز سرایت کرده و بحران ایجاد کند، گفت: سه کشور به شدت تحت تأثیر قرار خواهند گرفت و احتمال تجزیه آن‌ها با اهداف آمریکایی و اسرائیلی قابل پیش‌بینی است. کشور عراق، با توجه به ساختار حکومتی‌اش و تأثیر جمعیتی که متشکل از شیعیان، اهل تسنن و کردهاست، در معرض خطر است. تحریک قومیت‌ها می‌تواند منجر به اختلافات بیشتری شود. کشور بعدی که در معرض خطر است، لبنان است که ساختار حکومتی آن از شیعیان، اهل تسنن و مسیحیان تشکیل شده است. سومین کشوری که باید نگران تبعات این حوادث باشد، خود ترکیه است؛ زیرا حدود 30 درصد جمعیت ترکیه علوی، 30 درصد اهل تسنن و 30 درصد کرد هستند. این مسئله نشان‌دهنده این است که ممکن است حوادث زیادی در منطقه اتفاق بیفتد و طراحی آمریکایی-اسرائیلی برای درگیر کردن کشورهای اسلامی یا تجزیه کشورهای قدرتمند منطقه، یک طراحی شیطنت‌آمیز به حساب می‌آید.
همکاری جمعی برای تأمین امنیت منطقه باید در دستور کار قرار گیرد
وی یادآور شد: کشورها باید مراقب باشند و از تمامیت ارضی کشورهای منطقه حمایت کنند. همکاری جمعی برای تأمین امنیت منطقه باید در دستور کار قرار گیرد. منافع جمهوری اسلامی ایران نیز، همان‌طور که پیش‌تر اعلام شده و به آن عمل شده، ایجاد ثبات و امنیت در منطقه است. اگر پیش‌تر هم داعش در سوریه و عراق تحرکات خطرناکی را آغاز کرد و استقلال این کشورها را زیر سؤال برد، این جمهوری اسلامی ایران و فداکاری‌های افرادی چون سردار سلیمانی بود که با تروریست‌ها مقابله کردند و امنیت را دوباره به منطقه بازگرداندند. ما همچنان سیاست‌مان همکاری کشورهای منطقه با یکدیگر و داشتن روابط مستحکم برای مقابله با دخالت‌های خارجی است.
طرح مودت یک طرح اصولی است و ما همواره به دنبال یک نوع همکاری جمعی با کشورهای منطقه بوده‌ایم
بازی تازه آغاز شده است
مهمانپرست در رابطه با طرح مودت که گفته می‌شود می‌تواند امنیت و ثبات را در منطقه برقرار کند، اظهار کرد: این طرح یک طرح اصولی است و ما همواره به دنبال یک نوع همکاری جمعی و برقراری روابط حسنه با کشورهای منطقه بوده‌ایم. به نظر می‌رسد که اکنون زمان مناسبی نیست؛ چراکه ممکن است برخی از کشورهای منطقه احساس پیروزی کنند و نیازی به همکاری با ما نداشته باشند. فکر می‌کنم کمی صبوری و زیر نظر گرفتن تحولات منطقه، شرایط را برای ما آماده‌تر می‌کند. همانطور که اشاره کردم بازی تازه آغاز شده است و کشور‌هایی که اظهار خوشحالی از فروپاشی سوریه دارند و تصور می‌کنند پیروز میدان شدند ممکن است به زودی با صحنه‌ای مواجه شوند که اختلافات میان آن‌ها به درگیری‌های جدیدی منجر شده است.
طرح مودت نیاز به زمان بیشتری نیاز دارد
کشورهای منطقه باید احساس کنند که بدون جمهوری اسلامی ایران، با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد
وی خاطرنشان کرد: بنابراین، باید بر تقویت بنیاد داخلی کشورمان تمرکز کنیم. بحث‌های اقتصادی و اجتماعی در داخل کشور باید حتماً در اولویت قرار گیرد و افزایش رضایت مردم در ابعاد مختلف باید اولویت مسئولین کشور باشد. همچنین، اعلام آمادگی برای تحکیم روابط با همسایگان و همکاری جمعی برای ایجاد امنیت در منطقه و حمایت از تمامیت ارضی کشور، سیاست اصولی ماست. طرح مودت شاید به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و کشورهای منطقه باید احساس کنند که بدون جمهوری اسلامی ایران، با مشکلات زیادی مواجه خواهند شد. یک کشور قدرتمند مانند ایران می‌تواند به نفع همه، به امنیت و ثبات منطقه کمک کند و در برابر تهدیدات کشورهای خارجی و رژیم صهیونیستی مقابله کند.