چاپ

آریا جوان - در این مطلب به بررسی پرشگاه اسکی برگیسل از زاها حدید، معمار برجسته‌ی عراقی-بریتانیایی (2016-1950) می‌پردازیم که نقطه عطفی در حرفه او پیش از مشهور شدنش بود.
به گزارش فرادید، اکنون تصورش سخت است، اما در آغاز قرن 21 زاها حدید هنوز به شهرت نرسیده بود و بیشتر به خاطر نقاشی‌ها و طرح‌های جذاب (اما ساخته نشده‌اش) شناخته میشد.
پرشگاه اسکی برگیسل در شهر اینسبروک اتریش، نخستین پروژه مهم تکمیل‌شده‌ی زاها حدید بود که نشان داد طرح‌های بلندپروازانه‌ی او قابل‌اجرا هم هستند. این پروژه، نقطه عطفی در کارنامه حدید بود و او را به عنوان یک معمار واقعی به همه شناساند.
وبسایت معماری «دزین» در نگاهی به مهمترین آثار معماری 25 سال گذشته، این اثر را به عنوان یکی از بهترین ساختمان‌های قرن بیست و یکم و مهم‌ترین ساختمان سال 2002 معرفی کرده است.
استودیوی زاها حدید، برنده مسابقه بین‌المللی برای طراحی جایگزین برای سکوی پرش قدیمی اینسبروک در دسامبر 1999 شد. این مسابقه جدیدترین مسابقه در سری مسابقات معتبری بود که استودیوی او موفق به برنده شدن در آن‌ها شده بود.
حدید سال 1983 با برنده شدن در مسابقه طراحی برای باشگاه خصوصی «The Peak» در تپه‌های کولون در هنگ کنگ توجه جهانی را به خود جلب کرد. هرچند این پروژه ساخته نشد، اما سبب شد او در نمایشگاه معماری دیکانستراکتیویسم سال 1988 در موزه هنر مدرن نیویورک در کنار معماران برجسته حاضر شود.

آریا جوان

استودیوی حدید پیش از طراحی پرشگاه اسکی برگیسل، چندین پروژه کوچک را انجام داده بود. همچنین در سال 1990 در مسابقه‌ای برای طراحی یک خانه اپرا در کاردیف برنده شد، اما این پروژه نیز نهایتاً متوقف شد. تقریباً دو دهه پس از برنده شدن در مسابقه طراحی «The Peak»، استودیوی حدید هیچ پروژه مهمی را تکمیل نکرده بود.
اما این وضعیت با پروژه پرشگاه اسکی برگیسل تغییر کرد. این سکوی پرش که از سال 1926 روی تپه برگیسل قرار داشت، در دهه 1990 دیگر مطابق با استانداردهای بین‌المللی نبود. به همین دلیل فدراسیون اسکی اتریش تصمیم گرفت مسابقه‌ای برای طراحی جایگزین آن برگزار کند. هدف این بود که این پروژه نمادی برای شهر اینسبروک شود.

آریا جوان

زاها حدید درباره این پروژه گفته: «چالش این بود که یک عنصر جدید (کافه و ایوان آفتاب‌گیر) را در قالبی که برای سکوی پرش طراحی شده بود، ادغام کنیم. نتیجه، سایه‌نمایی خاص و منحصر به فرد روی تپه برگیسل شد.»
این پرشگاه که «ترکیبی از یک برج و یک پل» توصیف شده 50 متر ارتفاع و 90 متر طول دارد و از دو بخش اصلی تشکیل شده است: برجی با امکانات ورزشی و کافه در بالای آن و خود بخش پرشگاه. این بخش‌ها توسط برج مربعی به ابعاد 7 در 7 متر حمایت می‌شوند که شامل دو آسانسور و پله‌هایی برای دسترسی ورزشکاران به سکوی پرش و بازدیدکنندگان به کافه می‌شود.
این پروژه در حالی که میان کوه‌های آلپ قرار دارد، به‌خوبی با منظره اطراف خود هماهنگ شده و در عین حال کاملا جلب توجه می‌کند. منتقدان از این پروژه استقبال کردند و آن را برای دریافت جایزه Mies van der Rohe سال 2003 نامزد کردند.

آریا جوان

لیلی هولین در نقد این سازه نوشته: «این ساختمان مظهر معمارگونه احساساتی است که ورزشکاران هنگام پرش تجربه می‌کنند.» منتقد معماری، جوزف جیوانینی نیز آن را پروژه‌ای «پویا و شاعرانه» توصیف کرد و نوشت: «ساختمان‌های اندکی می‌توانند مقابل کوه‌های آلپ قد علم کنند، اما سکوی پرش زاها حدید، با عظمتی معمارگونه، رو در روی کوه‌ها ایستاده است.»
پس از تکمیل پرشگاه اسکی برگیسل، استودیوی زاها حدید پروژه‌های بزرگ دیگری را در مدت زمان کوتاهی تکمیل کرد. این پروژه‌ها به حدید شهرت بیشتری بخشیدند و او به عنوان معماری برجسته در دنیای معماری به شهرت رسید.

آریا جوان