آریا جوان - خراسان / ویدئویی در شبکه‌های‌اجتماعی پربازدید شده که مدعی است اگر بچههایتان در کارهای خانه کمک‌تان نمی‌کنند، دارید به آن‌ها ظلم می‌کنید؛ از اماواگرهای آن گفتیم
بسیاری از والدین امروزی، تلاش می‌کنند تا تمام کارهای خانه را خودشان انجام بدهند. از پهن کردن سفره بگیرید تا تمیزکاری خانه و مرتب کردن اتاق‌ها. این اتفاق ممکن است به دلایل مختلفی بیفتد. طبیعتا کودکان تمایلی برای انجام چنین کارهایی ندارند و به قول معروف، تلاش می‌کنند تا هر طور شده از زیر آن بارها دربروند. یک ویدئو چند وقتی است که در فضای‌مجازی دست به دست می‌شود با این مضمون که اگر کودک‌تان در کارهای خانه به شما کمک نمی‌کند یا شما به او مسئولیتی نمی‌دهید، در حق او ظلم کرده‌اید. در این مطلب به نکات مهمی در همین باره اشاره خواهد شد.
بررسی نکات مطرح شده در این ویدئوی پربازدید
در این ویدئو با عنوان «بهترین راه افزایش عزت‌نفس در کودکان، کار خانه است»، گفته می‌شود که: «اگر بچههایتان در کارهای خانه کمک‌تان نمی‌کنند، دارید به بچههایتان ظلم می‌کنید چون در بزرگسالی، احساس مسئولیت نمی‌کنند. طبق یک پژوهش 70 ساله، تنها عامل تعیین کننده میزان عزت نفس افراد در بزرگسالی این است که آیا در کودکی در خانه کار می‌کردند و مسئولیتی داشتند یا نه؟» حالا می‌خواهیم به بررسی نکات مطرح شده در این ویدئوی پربازدید بپردازیم.
دادن حکم قطعی اشتباه است
![]()
یکی از اصلی ترین مشکل یا اشتباهی که در این ویدئو قابل بررسی و مشاهده است، دادن حکم قطعی است. به طور کلی در پژوهش‌های علمی، امکان دادن حکم قطعی به تمام جامعه مورد بررسی وجود ندارد. همچنین انجام تحقیقات طولی آن هم به مدت 70 سال می‌تواند قابل بررسی دقیق‌تری باشد و باید منبع آن و این که در چه جامعه‌ای انجام شده، واکاوی شود. الغرض، این ادعا که اگر بچه‌ای در کودکی در خانه کار نکند، قطعا در بزرگسالی مسئولیت پذیر نخواهد بود، اشتباه است.
نیاز کودکان به درجاتی از استقلال و خودمختاری
در همین باره و در بررسی‌های روانشناسی رشد، نظریه پردازی به چشم می‌خورد که نگاه کردن به بخشی از نظریه‌اش خالی از لطف نیست. «اریک اریکسون» روانشناسی است که به بررسی مراحل رشد از تا کودکی تا کهنسالی پرداخته است که در بخشی از نظریه اش به مفهوم «خودمختاری در مقابل شرم و تردید» برمی‌خوریم. این عنوان را برای مرحله 2 از سن یک تا 3 سالگی در نظر گرفته است و بیان می‌کند، برای این که کودک بتواند رشد طبیعی داشته باشد و از این مرحله عبور کند به درجاتی از استقلال و خودمختاری نیاز دارد که این بخش می‌تواند در توضیح موضوع مورد بررسی کمک‌کننده باشد. او بیان می‌کند که در این مرحله کودک باید بتواند کارهایی را که متناسب با شرایطش است، انجام دهد. اما مواردی وجود دارد که توجه به آن می‌تواند در همین زمینه کمک‌کننده باشد.
اماواگرهای مسئولیت‌دادن به کودکان در خانه
1 تناسب کار با توانایی های کودک| باید توجه داشت که کارهایی را به کودک بسپاریم که توانایی انجام آن را داشته باشد و در انتها احساس رضایت را از انجام آن کار دریافت کند. برای مثال کارهایی نباشد که فشار جسمی و روانی زیادی به او وارد کند که از انجام آن خسته یا دلسرد شود.
2 همراهی والدین در انجام کارها| توجه به این نکته می تواند حائز اهمیت باشد چرا که سبب تقویت رابطه کودک و والدین می‌شود و می‌تواند لحظات خوشایندی هم برای کودک و هم برای والدین به ارمغان آورد و همچنین سبب تقویت روحیه همکاری و کار گروهی در کودک می‌شود.
3 توجه به حسی که به کودک منتقل می‌شود| شاید بتوان گفت مهمترین نکته درباره مسئولیت دادن به کودکان در خانه، همین مورد است که چه حسی را به کودک منتقل می‌کنیم. آیا حس ارزشمندی را به او منتقل می‌کنیم؟ یا این حس را که او نمی‌تواند کاری را تنها انجام دهد و همیشه نیاز به کمک شما دارد؟ آیا والدینی هستیم که مدام از جزئیات کار انجام شده توسط کودک ایراد می‌گیریم؟ فکر کردن به این سوالات می‌تواند در راستای افزایش عزت‌نفس کودکان برای انجام کارهای خانه کمک‌کننده باشد.
نکته پایانی
در نهایت باید به این نکات اشاره کنم که انجام کاری در خانه و دادن مسئولیت به کودک باید متناسب با سن و شرایط فیزیکی و روانی او باشد و سعی شود تا حد امکان با همکاری والدین آن کار انجام شود. همچنین اگر در مواردی نیاز باشد به کودک آموزش داده شود یا یادآوری شود در شرایط و با لحنی باشد که کودک کمتر احساس عدم توانایی را تجربه کند.