آریا جوان - خراسان / پربازدید شدن ویدئویی از یک پدر که یک چالش را روی کودکانش اجرا می کند و بین آن‌ها تفاوت می‌گذارد، بهانه‌ای شد تا از آسیب‌های چنین رفتاری بگوییم
درباره این که تفاوت گذاشتن بین فرزندان توسط والدین به‌خصوص در ابراز علاقه به آن ها چه آسیب‌های روانی دارد، شکی نیست و تقریبا همه تا حد زیادی درباره‌اش آگاهی دارند. به تازگی یک ویدئو در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که نشان می‌دهد یک پدر که دارای 3 فرزند(3 قلو) است برای شرکت در یک چالش اینستاگرامی، تعدادی ویژگی خوب را منسوب به یکی از این سه فرزند می‌کند و در ادامه 2 فرزند دیگرش، نگاهی به آن فرزند محبوب پدر می‌اندازند. احتمالا اگر یک نفر در بزرگ سالی از آن 2 دختر بپرسد که کودکی‌تان چطور گذشت، می‌گویند: «عالی. فقط بابامون اون یکی خواهرمون رو بیشتر دوست داشت. چیز خاصی نبود. فقط اون رو بغل می‌کرد، می‌بوسید و ما نگاه می‌کردیم». اما این رفتار، چرا اشتباه است و چه آسیب‌هایی دارد؟
بررسی این رفتار از 2دیدگاه
به این ویدئو از دو دیدگاه نگاه و آن را بررسی می‌کنم:
1- آسیبی که متوجه دو فرزندی است که به نوعی ویژگی‌های خوب منتسب به آن ها نیست.
2- آسیبی که متوجه فرزندی است که ویژگی‌های خوب منسوب به اوست.
بازار
![]()
عواقب احساس طردشدگی در چنین کودکانی
در توضیح مورد اول می‌توان به یک سری نکات اشاره کرد. یکی از مهم ترین احساساتی که در این کودکان احتمالا حس می‌شود، «احساس طردشدگی» است چرا که یکی از مهم ترین نیازهای کودک در ابتدای دوران کودکی برای شکل گرفتن self یا خود، «احساس دوست‌داشتنی» بودن است. چیزی که در این ویدئو دیده می‌شود، دریافت نشدن احساس دوست داشتنی بودن از طرف پدر برای این فرزندان است که منجر به رنج شدید و همچنین آسیب به کودکان می شود. همچنین کودک برای این که بتواند این احساس را دریافت کند، به سمتی حرکت می‌کند تا شیوه بودنش به گونه‌ای شود که مورد علاقه والدین باشد. به بیان ساده‌تر کودک تلاش می‌کند کارهایی را انجام دهد که والدین دوست دارند و این امر می‌تواند سبب شود کودک از آرزوها و توانمندی‌هایش فاصله بگیرد و تبدیل به شخصی شود که در تلاش برای رفع آرزوها و خواسته‌های والدین است و این امر هم می‌تواند آسیب‌زا باشد.
کاشتن تخم حسادت در روان کودکان
مورد بعدی این است که توجه بیش از اندازه به یک کودک در خانواده خصوصا اگر این کودکان همسن باشند، باعث ایجاد حس «حسادت» می‌شود چراکه این دو فرزند می‌بینند که هرچه تلاش می‌کنند مورد توجه و دوست داشته‌شدن از طرف والدین قرار نمی گیرند و ممکن است به این سمت حرکت کنند که به صورت ناخودآگاه با حسادت آن فرزندان به فرزند مورد علاقه والدین به او آسیب بزنند تا شاید مورد توجه و دوست‌داشته‌شدن واقع شوند.
آسیب‌زدن به کودک محبوب‌تر
اما در توضیح مورد دوم می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ فرزندی که مورد توجه والدین است با این که مورد علاقه است و احتمالا احساس دوست داشته شدن را به درجاتی دریافت می‌کند اما بازهم امکان آسیب برای او فراهم است. او هم مانند 2 خواهر دیگرش که برای دیده شدن و مورد توجه قرار گرفتن از آرزوها و خواسته‌های خود و همچنین توانایی‌هایشان به درجاتی مجبور می‌شوند چشم‌پوشی کنند، این کودک هم برای ادامه‌دار بودن دریافت توجه و دوست داشتنی بودن به درجاتی به صورت ناخودآگاه مجبور است از آرزوها و توانمندی‌هایش که شاید متفاوت باشد با چیزی که خانواده دوست دارند، فاصله بگیرد و می بینیم با این که در ظاهر به این کودک توجه زیادی می‌کند اما این امر سبب آسیب و رنج او می‌شود.
محروم‌شدن بچه‌ها از داشتن ارتباط صمیمی با هم
مورد دوم که به آن در این متن اشاره می‌کنم، این است که این کودک از سمت دو خواهر دیگرش مورد «حسادت» واقع می‌شود که می‌تواند رنج زیادی را برای او به همراه داشته باشد چرا که به درجاتی از ارتباط صمیمی با دو خواهر دیگرش محروم می‌شود و این امکان وجود دارد که این سوال در ذهنش ایجاد شود: «چرا خواهرانم با من خوب نیستند؟» در صورتی که خود در ایجاد این شرایط نقشی نداشته است و همچنین برای این که این احساس حسادت را دفع کند به این سمت حرکت می‌کند که «ایثار» کند یعنی به جای این که نیازهایش را بیان کند مدام در تلاش برای رفع نیازهای دیگران باشد.
ضرورت شناخت نیازهای همه فرزندان
در پایان می‌توان گفت که هر کودک دارای نیازهای منحصر به فردی است که به درجاتی باید شناخته شود و والدین در تلاش برای رفع آن ها باشند. حتی اگر کودکان شما همسن(دوقلو یا حتی چند قلو) هستند، بازهم به عنوان یک کودک و شخص دارای نیازهای منحصر به فرد باید شناخته شوند. پس بهتر است تلاش شود تا نیازها و توانایی‌های هرکدام در حد توان شناخته و رفع شود.
نویسنده: ملیکا داودیان | روان درمانگر تحلیلی