آریا جوان - یکی از دغدغه‌های اصلی هنگام دوخت دامن، محاسبه صحیح مقدار پارچه مورد نیاز است. مقدار پارچه باید به شیوه‌ای محاسبه شود که در مرحله برش، متراژ آن کاملا متناسب با قطعات الگو باشد و پارچه کم یا زیاد نشود.
محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن، به مدل دامن و سایز اندام فرد بستگی دارد. در ادامه این مطلب به مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت مدل‌های مختلف دامن پرداخته شده است تا هنگام خرید پارچه دچار سردرگمی نشوید.

مدل دامن	مقدار پارچه مورد نیاز	نکات مهم
راسته	قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب پارچه‌های سبک مثل کرپ، گاباردین و کتان
فون یک	قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب اندام‌های مستطیل، ساعت شنی و مثلث معکوس
فون سه	2 × قد دامن + 10 سانتی‌متر	نیازمند پارچه‌های ریزش‌دار مثل کرپ و حریر
ترک (4 ترک)	قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب اندام‌های قد کوتاه؛ در دامن‌های 6 و 8 ترک، 2 × قد دامن + 10 سانتی‌متر مورد نیاز است
پلیسه	2 × قد دامن + 10 سانتی‌متر	خطوط عمودی این دامن باعث کشیده‌تر دیده شدن اندام می‌شود
کلوش (نیم کلوش)	قد دامن + (⅔ × دور کمر)	برای تمام کلوش، 2 × قد دامن + (⅔ × دور کمر) پارچه مورد نیاز است
پیلی‌دار	بسته به عرض پیلی‌ها: 1 یا 2 × قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب پارچه‌های اتوپذیر مثل فاستونی و گاباردین
گودت	2 × قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب پارچه‌های نرم و افت‌دار مثل ژرسه و کرپ
دامن شلواری	قد دامن + 10 سانتی‌متر	مناسب پارچه‌های طرح‌دار و ریزش‌دار

انواع دامن‌ها
دامن‌ها تنوع زیادی دارند و هر مدل، ویژگی‌ها و سبک خاص خود را به همراه دارد. این ویژگی‌ها نه تنها بر ظاهر دامن بلکه بر مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت آن نیز تأثیر می‌گذارند. مدل‌های رایج دامن شامل راسته، فون، ترک، پلیسه، کلوش، پیله‌دار، گودت و دامن شلواری هستند. اگر علاقه‌مندید بدانید چگونه طراح لباس شویم ، آشنایی با نحوه محاسبه مقدار پارچه و طراحی دامن می‌تواند اولین قدم مهم باشد. در این مطلب، روش محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت هر یک از این مدل‌ها را به طور جداگانه بررسی خواهیم کرد.
1. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن راسته
دامن راسته، اولین و ساده‌ترین مدل دامن است و بسیاری از دامن‌ها روی الگوی دامن راسته، الگوسازی می‌شوند. به عبارتی دامن راسته، پایه و اساس دامن‌های دیگر است. این دامن، در قدهای متفاوت طراحی می‌شود و بیشتر از مدل‌های دیگر فرم اندام را نشان می‌دهد. پیشنهاد می‌شود در صورتی که قد دامن شما پایین‌تر از زانو باشد، در لبه دامن از چاک استفاده کنید تا در هنگام حرکت دچار مشکل نشوید. برای دامن‌های راسته بهترین انتخاب پارچه‌های سبک مانند کرپ، گاباردین و کتان است.
جهت محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن راسته، می‌بایست قد دامن را اندازه گرفته و به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر کنید. در واقع فرمول محاسبه پارچه برای دامن راسته به شرح زیر است: قد دامن + 10 سانتی متر
2. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن فون
همانطور که در دوخت برتر آمده است:
دامن فون انواع مختلفی دارد که از نظر مقدار آزادی با یکدیگر متفاوت هستند. این دامن در قسمت کمر آزادی بسیار اندکی دارد اما در قسمت لبه‌ی دامن آزادی آن بیشتر می‌شود. دامن فون بیشتر برای اندام مستطیل، مثلث برعکس و ساعت شنی مناسب است اما با اعمال خطوط عمودی و افقی برای بیشتر فرم‌های اندامی قابل پوشیدن می‌شود.
به طور کلی، دامن فون شامل سه نوع مختلف می‌شود که تفاوت آن‌ها در مقدار اوزمان و آزادی است. دامن فون یک کمترین و فون سه بیشترین آزادی را دارند. این نوع دامن معمولا از پارچه‌های طرح‌دار و ریزش‌دار تهیه می‌شود و مناسب اندام ساعت شنی، مستطیل و مثلث وارونه است. بهترین پارچه‌ها برای دوخت این دامن، پارچه‌های کرپ، حریر، ژورژت و ریون هستند.

مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن فون، با توجه به مدل آن متفاوت است. در دامن‌های فون یک که از آزادی کمتری برخوردار هستند، یک قد دامن به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر کافی است؛ اما در دامن‌ها فون سه که آزادی بیشتری دارند، دو قد دامن به اضافه 10 سانتی متر برای کمر نیاز است. جهت محاسبه پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن فون دو، می‌بایست عرض الگو و پارچه را اندازه‌گیری کنید؛ در صورت متناسب بودن عرض الگو و پارچه، یک قد دامن به اضافه 10 سانتی متر کافی است اما چنانچه عرض پارچه کم بود باید دو قد دامن به اضافه 10 سانتی متر تهیه کنید.
3. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن ترک
همانطور که در آموزشگاه فنان آمده است:
این نوع دامن ها تعدادی برش های عمودی دارند که تعداد این برش ها معمولا به صورت چهار، شیش و هشت است و هرچه تعداد این برش ها بیشتر شود پهنای دامن مورد نظر نیز کاهش خواهد یافت.
این دامن در هر نوع استایلی مورد استفاده قرار می گیرد و هم می توان از آن به عنوان دامن مجلسی و هم به عنوان دامن راحتی استفاده نمود.
این نوع دامن برای افرادی که پایین تنه شان پهن است مناسب نیست زیرا موجب پهن تر نشان داده شدن بدن می شود اما بقیه اندام ها مجاز هستند که از نوع دامن استفاده نمایند.
دامن‌های ترک، انواع مختلفی از جمله دامن 4 ترک، 6 ترک و 8 ترک دارند. منظور از ترک، تعداد قطعات دامن است. این قطعات به یکدیگر متصل می‌شوند و یک دامن کامل را تشکیل می‌دهند. تفاوت این دامن‌ها در میزان آزادی و تعداد ترک‎ها است. دامن‌های ترک به دلیل خطوط افقی که دارند، قد افراد را بلندتر از حد معمول نشان می‌دهند و مناسب همه‌ی اندام‌ها به خصوص افرادی که قد کوتاه دارند هستند. این دامن‌ها با پارچه‌های متنوع و مختلفی قابل دوخت هستند؛ اما در صورت انتخاب پارچه‌های طرح‌دار مانند چهارخانه برای دوخت دامن‌های ترک ممکن است با چالش مواجه شوید.
مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن‌های ترک، بستگی به مدل آن‌ها دارد. در دوخت دامن 4 ترک، یک قد دامن به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر کافی است؛ اما برای دوخت دامن‌های 6 ترک و 8 ترک می‌بایست از دو قد دامن به اضافه 10 سانتی متر استفاده کنید.

4. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن پلیسه
دامن‌های پلیسه با ایجاد خطوط عمودی، شکل زیبایی به دامن شما می‌دهند و باعث باریک و بلندتر دیده شدن اندام می‌شوند. در دوخت این دامن‌ها علاوه بر پارچه‌های ساده از پارچه‌های چهارخانه نیز استفاده می‌شود که جلوه‌ی دامن را دوچندان می‌کنند. دامن‌های پلیسه به دلیل مدل خاص و جذابی که دارند، سن شما را کمتر نشان می‌دهند و حس آزادی و نوجوانی را تداعی می‌کنند.
مقدار پارچه‌ی مورد نیاز برای دوخت دامن پلیسه، برابر با دو قد دامن به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر است.
5. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن کلوش
همانطور که در زرین کفاش آمده است:
در دهه‌های اخیر، دامن‌های کلوش با الهام از سبک‌های گذشته و با تطبیق با سلیقه‌های مدرن، در مجموعه‌های مد به شکل‌های متنوعی ظاهر شده‌اند. از دامن‌های کوتاه و پرحجم دهه 1950 میلادی گرفته تا تفسیرهای معاصر و نوآورانه در دنیای امروزی، دامن‌های کلوش همچنان یکی از عناصر پایدار و دوست‌داشتنی در طراحی لباس‌های زنانه هستند. این دامن‌ها به دلیل شکل زیبا و حرکتی که به تن‌پوش می‌بخشند، به عنصری جذاب در طراحی‌های لباس تبدیل شده‌اند.
دامن‌های کلوش یکی از پرطرفدارترین دامن‌ها هستند که دو نوع نیم کلوش و تمام کلوش را شامل میشوند. این نوع دامن‌ها به دلیل آزادی در پایین‌تنه و خطای دیدی که ایجاد می‌کنند، بهترین مدل دامن برای اندام مثلث وارونه محسوب می‌شوند. دامن‌ کلوش برای اندام ساعت شنی و مستطیل نیز انتخاب مناسبی است. برای این مدل دامن‌ها از پارچه‌هایی که هنگام حرکت، زیبایی پارچه نمایان می‌شود و ریزش‌دار هستند مانند پارچه‌های کرپ، کشمیر، حریر، ریون، ژورژت و گاباردین سبک استفاده می‌شود.
نحوه محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز در دامن‌های نیم کلوش و تمام کلوش با یکدیگر متفاوت است؛ در دامن‌های نیم کلوش از یک قد دامن به اضافه دو سوم دور کمر و در دامن‌های تمام کلوش از دو قد دامن به اضافه دو سوم دور کمر پارچه استفاده می‌شود.

6. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن پیلی‌دار
دامن‌های پیلی‌دار به دلیل داشتن خطوط عمودی، باعث بلندتر دیده شدن قد می‌شوند و انتخاب مناسبی برای افرادی که می‌خواهند قد بلندتر به نظر برسند به حساب می‌آیند. دامن‌های پیلی‌دار مدل‌های مختلفی دارند و تفاوت مدل‌ها در نوع پیلی‌ها، تعداد و عرض آن‌ها است. پیلی‌ها مدل‌های مختلفی از جمله پیلی یک طرفه و پیلی دو طرفه را شامل می‌شوند. بهترین پارچه‌ها برای دوخت دامن‌های پیلی‌دار پارچه‌هایی هستند که اتوپذیری خوبی داشته باشند، مانند پارچه‌‌های فاستونی، گاباردین سبک و پارچه‌های پشمی ظریف.
مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن پیلی‌دار، کاملا به عرض پیلی‌های الگو بستگی دارد. برای این کار، باید عرض الگو و عرض پارچه را اندازه گرفت و با توجه به آن یک یا دو قد دامن به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر پارچه تهیه کرد.
7. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن گودت
دامن‌های گودت، روی اساس دامن راسته طراحی می‌شوند و مراحل الگوسازی آن‌ها شباهت زیادی به دامن‌های ترک دارد. تفاوت دامن‌های گودت با دامن‌های ترک، در جدا بودن تکه‌ی آزادی این دامن‌ها است. گودت‌ها معمولا در هنگام وصل شدن به دامن حالت A دارند و اندام را زیباتر نشان می‌دهند. هر چه مدل دامن‌های گودت به اندام نزدیک‌تر باشد، می‌بایست دوخت دامن با دقت بیشتری انجام شود و مرحله اتوکشی به گونه‌ای صورت گیرد که هیچ‌گونه کشیدگی در درزها نباشد. بهترین پارچه برای دوخت این دامن‌ها پارچه‌های نرم با افت زیاد مانند ژرسه، مخمل ظریف، کرپ و ساتن است.
در محاسبه مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن گودت، معمولا به دو قد پارچه به اضافه 10 سانتی متر برای برش کمر نیاز است.
8. مقدار پارچه مورد نیاز برای دوخت دامن شلواری
دامن شلواری، یکی از متفاوت‌ترین و محبوب‌ترین مدل‌های دامن است. این مدل دامن معمولا با پارچه‌های ریزش‌دار و طرح‌دار دوخته می‌شود و مناسب بیشتر فرم‌های اندامی است. دامن شلواری، در قدهای متفاوت طراحی می‌شود و مناسب استفاده در انواع مهمانی و دورهمی‌ها است.
مقدار پارچه مورد نیاز در دامن شلواری، یک قد دامن به اضافه 10 سانتی متر پارچه برای برش کمر است.