بزرگنمايي:

آریا جوان - ایسنا / «اگر بشقاب غذایت را تمام کنی، جایزه‌ات شیرینی خواهد بود»، «اگر تکالیف مدرسه‌ات را زود تمام کنی یا نمره خوبی بگیری، شام پیتزا خواهیم خورد»؛ آیا تا به حال این جملات را به فرزندان خود گفته‌اید؟ یا به خودتان گفته‌اید: «روز سختی را پشت سر گذاشتم؛ پس شایسته این هستم که خودم را به یک همبرگر خوشمزه مهمان کنم»؟ آیا از تاثیر این جملات آگاه هستیم؟
احتمالا همگی ما این تجربه را داشته‌ایم که هنگام احساس اضطراب، نگرانی، افسردگی یا هنگام سررفتن حوصله‌مان ناخودآگاه خود را ایستاده در برابر یخچال و تلاش برای انتخاب چیزی برای خوردن یافته‌ایم. در حالت افراطی به این رفتار، غذا خوردن احساسی یا (Emotional eating) می‌گویند که می‌تواند به چاقی مفرط نیز منجر شود.

مطمئنا قصد ما از این که فرزندان‌مان تمام محتویات بشقاب خود را تمام کنند یا سبزیجات مقوی را که با زحمت برای آن‌ها پخته‌ایم مصرف کنند، این است که تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن‌شان تامین شود؛ اما تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که این رفتار ما ممکن است باعث شکل‌گیری رابطه ناسالم فرزندان ما با غذا شود؟
وقتی رابطه مثبتی با غذا داریم، هوشیارانه غذا می‌خوریم. برای سرکوب احساس خاصی مانند غم به غذا پناه نمی‌بریم، هنگام خوردن غذا دچار عذاب وجدان نمی‌شویم و مدام درگیر مدهای مختلف رژیم‌ غذایی نیستیم، به نیازهای بدن خود از جمله احساس گرسنگی احترام می‌گذاریم و به آن‌ها پاسخ می‌دهیم، مدام وسواس اندزه گیری کالری‌های غذای خود را نداریم، با این حال هنگامی که سیر شدیم از پرخوری پرهیز می‌کنیم. شکل‌گیری یک رابطه سالم با غذا از کودکی آغاز می‌شود. درست است که فرزندانمان تحت تاثیر تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی، دوستان خود یا همکلاسی‌هایشان در مدرسه قرار دارند؛ اما بسیاری از عادت‌های غذایی خود را در خانه و از ما یادمی‌گیرند. این مسئله خبر خوشی است؛ زیرا به ما کمک می‌کند تا عادت‌های غذایی خوبی در فرزندان‌مان پایه گذاری کنیم و بینش مثبتی در آن‌ها درخصوص بدن‌شان ایجاد کنیم.
چه کاری از دست ما برمی‌آید؟
والدین می‌توانند با پیروی از یک رویکرد منعطف متناسب با نیازهای فردی هر کودک، به فرزندان خود در اتخاذ عادات غذایی سالم کمک کنند.
از به کار بردن کلمات منفی درباره بدن خود پرهیز کنید
مراقب باشید که چگونه در مورد بدن خودتان در مقابل فرزندان خود صحبت می‌کنید. کودکان حتی زمانی که ممکن است به نظر نرسد به صحبت‌های ما گوش می‌دهند. سعی کنید از گفتن جملاتی مانند «احساس می‌کنم چاق هستم یا چاق شدم»، « باید این چربی‌ها را آب کنم»، «من نباید فلان غذا را بخورم» یا «فلان ماده غذایی در رژیم غذایی من نیست» خودداری کنید.
عدم رضایت خود از جسم‌تان را در برابر کودک‌تان ابراز نکنید. چنین صحبت‌هایی ممکن است حاوی پیام‌هایی باشد که می‌تواند بر تصویر او از خود تاثیر منفی بگذارد. گروه‌های غذایی خاصی مانند کربوهیدرات یا غیره را به بهانه اینکه باعث چاقی می‌شود از وعده غذایی‌تان حذف نکنید. همچنین برچسب خوب و بد روی غذاها نگذارید.
با کودکان‌تان غذا بخورید
علاوه بر اینکه خوردن دست جمعی و خانوادگی غذا برای همه افراد خانواده به ویژه کودکان لذت بخش است و می‌تواند پیوندهای خانوادگی را تقویت کند بلکه فرصتی است که به کودکان اجازه می دهد تا بزرگسالان را در حال خوردن انواع غذاها مشاهده کنند.
تا جایی که امکان دارد، غذاهایی را که برای آن‌ها آماده کرده‌اید بخورید. چنانچه برای آن‌ها قرمه سبزی پخته‌اید؛ اما خودتان تنها به خوردن سالاد بسنده کنید و مدام این کار را تکرار کنید، با این کار پیام نادرستی را درباره غذا ارسال می‌کنید.
زمان صرف وعده‌های غذایی را استراس‌زا نکنید
آن‌ها را مجبور نکنید تا بشقاب‌شان رامثل آینه به شما تحویل بدهند. این کار باعث می‌شود از غذا بیزار شوند. آن‌ها را مجبور نکنید هرچیزی که در سفر یا سرمیز گذاشته‌اید، امتحان کنند. کودکان نیز مانند ما در روزهای مختلف ممکن است اشتهای متفاوتی داشته باشند.
پرهیز از سرزنش
به خاطر خوردن برخی غذاها، حتی اگر فکر می‌کنید آن‌ها ناسالم هستند، کودکان خود - به خصوص نوجوانان – را سرزنش نکنید.
تاثیر درنظر گرفتن غذا به عنوان پاداش در طولانی مدت
وقتی غذا به عنوان پاداش در مدت طولانی استفاده می‌شود، عادت‌های غذایی ناسالمی می‌تواند ایجاد کند.این کار فرد را عادت می‌دهد بدون احساس گرسنگی، غذا بخورد. به اهمیت غذا پی نبرد یا احساس سیر شدن را درک نکند. خاطرات استفاده از غذا به عنوان پاداش می‌تواند به غذا خوردن احساسی منجر شود.
گاهی اوقات می‌توانید در مناسبت‌های خوشحال کننده اعضای خانواده را به شیرینی یا بستی مهمان کنید؛ اما نباید این کار به عادت تبدیل شود. مهم است هم برای خودمان و هم کودکان پاداش دیگری پیدا کنیم و به آن‌ها توضیح دهیم غذا بهترین پاداش نیست.
الگوی خوبی باشیم
خودتان عادت‌های غذایی سالمی داشته باشید. غذاهای متنوعی را امتحان کنید. سعی کنید در مورد غذا یا بدن خود (به خصوص در مقابل آن‌ها) منفی صحبت نکنید. مقدار زیادی دسر درست نکنید. کودکان بیشتر تحت تاثیر آنچه می‌بینند قرار می‌گیرند تا آنچه می‌شنود.
تشویق به آشپزی
کودک خود را در فرآیند پخت و پز مشارکت دهید؛ زیرا این کار به او کمک می‌کند غذاهای مختلف را بپذیرد و او را تشویق می‌کند تا آن‌ها را امتحان کند.